LENNOX EN DE GOUDEN SIKKEL - Zindzi Zevenbergen, Hedy Tjin & Brian Elstak (De Harmonie)

Een boek waar ik heel, heel enthousiast over ben: Lennox en de gouden sikkel. De gouden sikkel uit de titel verwijst naar een kettinkje dat zoekraakt in het boek (en het is een belangrijk kettinkje, dus het verlies ervan zorgt voor nogal wat opschudding), maar ook naar de ziekte van de vader van hoofdpersoon Lennox: sikkelcelziekte. De meeste boeken die geschreven worden om meer aandacht te krijgen voor een bepaalde aandoening lijden aan teveel goede bedoelingen en een tekort aan een écht verhaal. Lennox en de gouden sikkel is het schoolvoorbeeld van hoe het wel kan. Lennox is vanaf de eerste bladzijde een levend, bestaand jongetje en de informatie over de ziekte is heel natuurlijk verwerkt in het boek. Dat komt vooral omdat debutante Zindzi Zevenbergen heel goed kan schrijven. Dat merk je meteen in de eerste regels: 'Binnenkort wilde Lennox graag dapper worden. En het liefst zo snel mogelijk. Daar was hij nu wel aan toe.' Maar je ziet het ook aan het prachtige onderliggende idee van het boek, dat luidt: zodra je meer van iets weet zíé je ook méér. Een belangrijk basisidee, dat hier op een spannende en enigszins magische wijze uitgewerkt wordt, terwijl dit toch een realistisch boek blijft.

Heel bijzonder aan het boek is de wijze van uitgeven: op een groter formaat dan je meestal ziet voor deze leeftijd (9+), met een krachtig design door Lyanne Tonk, en met voor de beeldkant een geweldige samenwerking tussen Hedy Tjin en Brian Elstak. In ruime kleuren, door het hele boek heen, zetten ze een exuberant decor neer. Ze zoomen in op voorwerpen en landschappen uit het boek, maar plaatsen vooral ook de personages prachtig op de voorgrond. Zowel in bonte kleurvlakken als in fijn gearceerde delen, zowel in detail als in overzicht bieden ze een van de meest opvallende boeken van dit jaar. Lennox en de gouden sikkel is gewoon wow. 

112 bladzijden, leeftijd: 9+. Koop dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier.

STINKIE - Tjibbe Veldkamp & Emanuel Wiemans (Querido)

Dit nieuwe deel in de serie Tijgerlezen heet Pinkie. Of nee, Stinkie. Op het omslag staat de oorspronkelijke titel doorgestreept, en bij de tekening van een gezellig knollig pony'tje is een tongetje uit zijn bek getekend, en een stinkwolk bij zijn achterste. Het is dus meteen al duidelijk: dit boek is door iemand te braaf bevonden en vervolgens verbeterd. In het colofon staat dan ook deze zin met rode pen bijgevoegd: 'verbeteringen: door mij (niet tegen papa Tjibbe zeggen)'.

Dat procedé gaat het hele boek door. Bij alle tekeningen zijn scheetwolkjes en denkwolkjes toegevoegd, en het op zich brave verhaal van het meisje Pip dat gemoedelijke avonturen beleeft met haar pony wordt zo een lekker smerig gebeuren. Een erg leuke en grappige vondst van Veldkamp. De tekeningen van Wiemans zijn perfect voor dit verhaal. De heldere lijnen, de strakke kleuren, de geinige gezichtsuitdrukkingen... 

Een fijne nieuwe Tijgerlezen, en dat allemaal in simpele taal en korte zinnen, dus voor heel veel aarzelende en beginnende lezers. 

44 bladzijden, leeftijd: 6+. Koop dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier.   

BETHANY EN HET BEEST - Jack Meggitt-Phillips, met tekeningen van Isabelle Follath (Querido)

Er worden best veel boeken uitgegeven waarover je zou kunnen zeggen (zoals op de flaptekst van Bethany en het beest staat) dat ze 'in de traditie van Roald Dahl' zijn, maar voor dit boek gaat dat best behoorlijk op. Dat is vooral te danken aan het heel grappige eerste hoofdstuk, waarin een jongeman (Peregrinus, hij is eigenlijk 511 jaar oud, maar slikt een verjongingsserum) bij een wonderlijke vogelkoopman een 'west-pimpele paarsborstpapegaai' koopt, die meeneemt naar zijn grote huis waar op de bovenste verdieping een beest huist waarvoor de papegaai vervolgens bewonderende liedjes moet gaan zingen.

Met zo'n opening weten we: dit wordt kolder. En dat blijft het ook. Het verhaal rolt zich af in gekkigheid, maar er zijn ook zich ontwikkelende personages - Peregrinus en het weesmeisje Bethany - en er is een werkelijke dreiging. Het meest opvallende aan dit heel vrolijke boek is de taal: Meggitt-Phillips verhult zijn plezier niet en dat springt over op de lezer. Dat komt in deze versie natuurlijk vooral ook door de geweldige vertaling van Robbert-Jan Henkes, die de vertelpret omzette in duidelijke vertaallol. De serie, die verkocht werd aan 22 landen, gaat in oktober door met de verschijning van deel twee: Bethany en het beest - de wraak van het beest.

250 bladzijden, leeftijd: 9+. Koop dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier.

LUNA - Pieter Koolwijk, met tekeningen van Linde Faas (Lemniscaat)

Vorig jaar verscheen Gozert, een wonder van een boek. In dat boek, over Ties die in Huize Hoopvol (of zoals de kinderen die er verblijven het noemen: Huize Hopeloos) verblijft omdat hij een onzichtbare vriend heeft die Gozert heeft, kwam Luna voor. En Luna, die stemmen hoort, bleef in het hoofd van haar schepper dwalen en vroeg om een eigen boek. Dat is er nu.

Luna wordt geplaagd door meer dan stemmen. Haar thuissituatie is bedroevend, met een tirannieke vader, een gedweeë moeder en drie zussen die of voor de een of voor de ander kiezen. Luna verblijft samen met haar moeder voor de duur van dit boek in een vakantiehuisje, en daar moet het een en ander uitgezocht worden. Wie die moeder en kinderen zijn die zich in een ander vakantiehuisje verschuilen bijvoorbeeld (en wie of wat is toch dat 'El malo' waar ze het steeds over hebben?), maar ook hoe Luna en haar moeder weer tot elkaar kunnen komen. Gelukkig heeft Ties zijn onzichtbare, maar voor Luna zeer hoorbare, vriend Gozert aan haar uitgeleend.

Luna is, net als Gozert, een teder boek dat vooral ontroert omdat het voluit partij kiest voor kinderen die gemangeld zijn. Er zijn maar weinig kinderboeken die over mentale problematiek gaan, en al helemaal weinig avontúúrlijke kinderboeken. Luna is dat wel, en daarnaast biedt het ook een paar mooie sprookjesachtige scènes. Met dit boek laat Pieter Koolwijk opnieuw zien dat hij een schrijver is om goed in de gaten te houden.

248 pagina's, leeftijd: 9+. Koop dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier. 

   

LET GOED OP - Jason Reynolds (Condor)

Van Jason Reynolds, een van de grootste jeugdboekenauteurs ter wereld, in Nederland bekend van Echte Amerikaanse jongens, 67 seconden en Toen ik de sterkste was, verscheen nu ook een boek over net iets jongere jongeren, Let goed op. In de Verenigde Staten heet dit boek Look both ways, het kreeg in het Verenigd Koninkrijk de zeer prestigieuze Carnegie Medal, en in beide landen heeft het als ondertitel 'a story in ten blocks', wat net wat meer zegt dan de Nederlandse ondertitel 'een verhaal in tien stappen'. Reynolds geeft over dit boek aan dat het 'een onderzoek is naar de autonomie van kinderen'. Het bevat tien verhalen die zich allemaal afspelen in de straten rondom de school waar alle hoofdpersonen naartoe gaan. Ze komen soms terug in elkaars verhalen, en er is ook één heel bijzonder terugkerend element in elke vertelling: een schoolbus die uit de lucht komt vallen.

Het bijzondere van dit boek is het feit dat de jongens en meisjes zo levendig tevoorschijn zijn geschreven. Je ziet en hoort ze lopen en spreken. Na het lezen van elk verhaal besef je bovendien dat hoe vrolijk een leven ook lijkt, er altijd iets is waar omheen geleefd moet worden, een ziekte, een angst, een vooroordeel - dat doen de jongeren in deze vertellingen vervolgens met zwier en kracht. Het mooiste verhaal is misschien het tweede, over 'De kale bende' die uit John John, Francy, Trista en Britton bestaat, die met z'n vieren inderdaad kaal zijn en nu al tijdenlang kleingeld gappen of tussen het schoolafval zoeken, daar snoep mee kopen om dat vervolgens weer te verkopen. In een paar wervelende eindzinnen wordt tenslotte duidelijk waarom ze dat eigenlijk doen.

Reynolds swingt in dit boek. Hij staat zichzelf af en toe een grote hoeveelheid poëzie toe en ook dient de lezer soms een pauze in te lassen na een verhaal om alles nog eens goed tot zich door te laten dringen. Ook dat dient de eigenzinnigheid van dit boek: de literaire, maar toegankelijke opzet. Het maakt Let goed op tot een van die blijmakend eigengereide boeken die de literatuur de kwaliteitsinjectie geven die ze van tijd tot tijd zo nodig heeft.

188 pagina's, leeftijd: 12+. Dit boek werd vertaald door Maria Postema. Koop het in je lokale boekhandel of bestel het hier.