VANAF NU...

Vanaf nu verschijnen de leestips op mijn nieuwe site -  https://www.edwardvandevendel.nl/leestips/filters/categorie/kinder-en-jeugd. 

Maar dit archief blijft ook online!

groet,
Edward van de Vendel

EEN LIEFDE - Arnaud Cathrine (Querido Glow)

Een tijdje geleden mocht ik de aftrap doen van een nieuwe imprint bij uitgeverij Querido: Querido Glow. De boeken van Glow hebben LHBTQIA+-hoofdpersonages, en nu is er een een boek uitgekomen waarvan ik duizend exemplaren zou willen kopen om aan duizend mensen cadeau te geven: Een liefde, de vertaling van het Franse Romance, het omverblazende eerste deel van een trilogie van Arnaud Cathrine. De hoofdpersoon is Vince, zestien, die homo is en op zijn school geen homofobe commentaren tolereert - dan slaat hij erop los. In het begin van het boek is dat weer eens misgegaan, hij heeft zich weer eens niet in kunnen houden. Maar denk maar niet dat dit boek apologetic is: Vince ziet niet in waarom hij zich eigenlijk in had moeten houden. 

Dat zet de toon. Vince spreekt luid en duidelijk door alle bladzijden heen, vanaf zin één is hij een blije, sterke, romantische, dromerige tot ons sprekende jongen van nu. In de metro tuurt hij naar mooie jongens en tekent hun portret in woorden op in zijn gestolen-jongenslogboek. Hij leest het ene boek na het andere, somt zijn verliefdheden op acteurs uit homofilms op (waaronder die op Gijs Blom uit Jongens), hij stuurt DM's aan zijn favoriete gay-pornoster, er zijn voetnoten met terzijdes, er zijn ZINNEN DIE NIET ANDERS DAN IN HUN EENTJE OP EEN BLADZIJDE KUNNEN STAAN - en er is de hele tijd maar géén liefde. Tot er wel een liefde is. En o, wat is die liefde dan groot en fysiek. In Een liefde kun je niet anders dan meekloppen (met je hart) en er is onzekerheid, er is geilheid (nogal zeldzaam in een YA), er is poëzie en er is spattend proza. En dan, aan het eind - 

Nou ja, daarvoor moet je het boek tot je nemen. Een liefde is waarlijk een roman zoals je zelden leest. Nou ja, leest? Je hogesnelheidstreint er doorheen. Met een fijn omslag van Floor de Goede en een sterke vertaling van Jacques Dohmen en Vincent Oostelbos (een vertaler met bijna dezelfde naam als de hoofdpersoon, hoe toevallig kan het zijn) kan ik je garanderen dat je het daarna aan duizend vrienden cadeau wilt doen. En dan is er ook nog een tweede en derde deel. 

296 pagina's, leeftijd: 15+. Koop of bestel die boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.

ACHTER DE BOMEN STOND EEN LEEUW - Daan Remmerts de Vries (Querido)

Wat schrijf je nadat je de Theo Thijssenprijs gewonnen hebt? Een lekker natuurdagboek. Of Daan Remmerts de Vries daar inderdaad pas na zijn prijs aan begonnen is, of eigenlijk al eerder, weet ik niet, maar feit is dat deze verslagen annex verhalen heerlijk lezen, dat ze prettig vrij omgaan met de grenzen die sommigen wellicht aan een jeugdboek stellen, dat het, kortom, weer echt Remmerts de Vries is. Zijn stevige, licht-archaïsche, aangename stijl, zijn volledig serieus nemen van de lezer, zijn vrijuit strooien met de mooiste vogel- en andere dierennamen - allemaal erg fijn. 

We krijgen een aantal uit herinneringen opgebouwde reportages te lezen: op zoek naar leeuwen, op zoek naar tijgers, op zoek naar het Monster van Loch Ness, op zoek naar otters, op zoek naar één bepaalde, voor eeuwig afgedwaalde albatros en nog veel meer. Maar we lezen ook waarom Remmerts de Vries is gaan schrijven, en we lezen ook wat hij onder werkelijke vrijheid bestaat. En dan zijn er de kleurenfoto's nog, allemaal reproducties van foto's die hijzelf of zijn reisgenoten namen. Alles bij elkaar maakt Achter de bomen stond een leeuw (prachtige titel) tot een uniek boek van een uniek auteur. 

208 pagina's, leeftijd: 11+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.

DE TWEEDE STEM - Elin Meijnen (Blossom Books)

Blossom Books brengt sinds kort een nieuwe reeks uit - de Blossom Books Shorties, een serie voor lezers die, zo schrijft eigenaar en uitgever Myrthe Spiteri in het voorwoord van dit boek, 'wél graag toffe verhalen willen lezen, maar (nog) geen zin hebben in honderden pagina's.' Dat vraagt van de auteurs een bepaalde bondigheid en zeker een vlot plot. Precies dat levert Elin Meijnen, die met De tweede stem voor 12+-lezers debuteert. 

Hoofdpersoon is de zestienjarige Mette, die net op een nieuwe school begint en auditie doet voor de musicalgroep. Ze houdt van zingen en kan het ook goed. Dat weet ze al van haar vorige school, waar ze opviel bij de zangdocente. Mette krijgt ook nieuwe vrienden, met name de stoere Flo, die al meteen duidelijk maakt op meisjes te vallen, en Eddy, die vindt dat uit de kast komen een kwestie van 'de deur opendoen' zou moeten zijn. Meijnen maakte er door de aangebrachte spanning, door het leuke decor van het zingen, door de verwikkelingen op diverse sporen en door de no-nonsense benadering van de love interests een onderhoudende novelle van. Ze kreeg er niet voor niks de Jonge Jury Debuutprijs voor.

172 pagina's, leeftijd: 15+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel. Of anders hier. 

 

WAT EEN DAG! - Kaat Vrancken & Saskia Halfmouw (Querido)

Een nieuw deel in de Tijgerlezenreeks over de bevriende honden Fox en Fien (eerder verscheen al Een week bij jou, een week bij mij.) De honden zijn bevriend omdat hun baasjes - die we nauwelijks zien in het boek - ook bevriend zijn. Weer is het verhaal volledig vanuit de honden geschreven, iets wat Kaat Vrancken al eerder deed met haar schitterende boeken over Cheffie, zoals Cheffie is de baas (2005). Dit keer worden de honden mooi gemaakt, en ze gaan naar het huis van een van de baasjes, waar ze, omdat iedereen druk is, lekker aan zichzelf overgelaten worden, zodat ze alles in het huis kunnen onderzoeken - de enorme taart bijvoorbeeld, die in de kelder staat. Het verhaal eindigt met een leuke onthulling, die alles wat eraan voorafging duidelijk maakt.

De tekeningen van Sasia Halfmouw zijn weer soepel, vrolijk, wendbaar, precies. Leuk is ook dat ze een paar keer een tekstloze spread vult, waarbij die aan het eind een heerlijke laatste knipoog is. Lekker nieuw leesboekje voor beginnende én niet-beginnende lezers.

56 pagina's, leeftijd: 6+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.

DE TROLLEN VAN LEIF - Pieter Koolwijk & Linde Faas (Lemniscaat)

Ravna is acht en stoer. Haar broer Leif is elf en een watje. Dat zijn de uitgangspunten van De trollen van Leif, een kindernovelle van Pieter Koolwijk en het eerste boek dat hij publiceerde na zijn fameuze boeken Luna, en het met een Gouden Griffel bekroonde Gozert. Dat het meisje stoer is en zelfs de leiding krijgt over het Vikingdorp als de volwassenen wekenlang uit plunderen zijn, is verfrissend. Hetzelfde geldt voor de rise and shine die er voor de bibberige Leif in het verschiet liggen.

Leuk Koolwijks zijn typeringen als 'Was je een huilbaby? Dan werd je een halfuurtje in de kou gelegd en leerde je dat wel af. Luisterde je niet naar je ouders? Dan smeten ze je zo ver mogelijk de koude zee in en moest je het hele stuk terugzwemmen. Zo'n dorp was het.' En ook de eindes van alle hoofdstukjes zijn een vondst. Steeds staat daar een ergernis van Ravna over haar broer - lees al die laatste zinnen achter elkaar en je krijgt een samenvatting van hoe haar gevoel over hem verandert. 

Het boek is prachtig uitgegeven, met een stofomslag en veel illustraties in kleur van Linde Faas. Ze treft de noordelijke sfeer mooi met haar waterverftekeningen. Heel bijzonder zijn ook de tekstloze pagina's midden in het boek, de pagina's uit het trollenboek dat Leif van zijn opa heeft gekregen. Ja, aangenaam, deze ruwe én zachte vertelling.

134 pagina's, leeftijd: 8+. Lees of koop dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier.

APPLAUS VOOR MIJN VINGER - Erik van Os & Jan Jutte (Querido)

Het gaat verdorie goed met de kinder- en jeugdpoëzie. Zeker als er bundels zoals Applaus voor mijn vinger uitkomen. Erik van Os heeft al heel veel verzen en gedichten op zijn naam, maar dit is met afstand zijn beste verzameling. We lezen liedjes en vrije verzen en aforismen die zo'n beetje voor jongeren werden geschreven die naar de eerste jaren van de middelbare school gaan - ik zeg 'zo'n beetje', want het landingsgebied van deze poëzie is veel breder. Neem een fantastisch gedicht als:

VOOR MIJN VOETEN

Dit blad viel van deze boom.
Dat was nog nooit gebeurd.

Ik zag het en wist: hier
gebeurt iets bijzonders.

Nu niet beginnen over
miljarden andere gevallen
blaadjes aan de bomen.

Moet je dit blad zien
liggen.

En dan is Jan Jutte er ook nog. Hij blinkt uit in illustraties in kleur bij elk gedicht, en zelfs nog wat meer. Bij het bovenstaande vers zien we een gefotografeerde achtergrond, we zien een donkerbruin blad en over dat blad heen ligt, in blauwe lijn, een meisje te slapen. Twee sterke details: ze heeft sokjes aan, en: ze ligt net niet precíés op het blad, waardoor de tekening spannender wordt.

De rest van het boek is een carroussel van kleur en compositie. En dan zijn er nog de ontelbare referenties aan de kunstgeschiedenis. We zien Picasso terug, we zien Roy Lichtenstein, we zien Matisse, we zien zelfs een klein beetje Marlene Dumas. Maar er is geen enkele bijkennis nodig: we zien vooral een tekenaar die het zo erg naar zijn zin heeft gehad. Qua beeld en tekst is dit een van de fijnste boeken van het jaar.

128 pagina's, leeftijd: 11+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.

ZEEMEERMEISJE - Jowi Schmitz (Hoogland & Van Klaveren)

 

Het is alsof we een documentaire zien; de camera loopt dicht achter Miki van 12 aan, die met haar vader in Amsterdam is. Ze slapen er in een oud appartementje en Miki moet wennen. Maar op bladzijde 102 staat: 'Opeens hou ik van deze stad. Alsof het een cadeautje is en ik nu pas begrijp wat voor cadeautje.'

Wat weten wij - de kijkers, de lezers - dan? Dat Miki's moeder nog in het huis van het gezin in Dedemsvaart is, waar ze een B&B runt. Dat Miki al een halfjaar een misverstandruzie heeft met haar beste vriend Tom. En dat er boven het appartement in Amsterdam een oude, slechtziende vrouw in een zelfgemaakte tent op het dak woont. We ontdekken dat soort gegevens stapsgewijs, wat het boek dus een documentair karakter geeft, maar dan wel dat van een tedere, bijzondere, kleurrijke documentaire. Alle figuren, ook de bijpersonages, léven en hebben belangrijke dingen uit te zoeken. Dat laat Schmitz ze doen terwijl ze mooie observaties serveert, zoals bijvoorbeeld: 'Er is veel om over na te denken. Alsof iemand een bladblazer heeft aangezet, maar niet meer uitgezet. Alles blijft maar door de lucht dwarrelen.' Zeemeermeisje is een jeugdboek vol charme.

282 pagina's, leeftijd: 12+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.

DE JONGEN MET BLOEMEN IN ZIJN HAAR - Jarvis (Lemniscaat)

Soms gaat een prentenboek bij beeld één en zin één je hart al in. Dat gebeurde bij De jongen met bloemen in zijn haar van Jarvis. Het eerste beeld: een jongetje dat met bloemen in zijn haar met zijn beste vriend met autootjes zit te spelen. De lijnen van de tekening zijn zo diep en levensecht dat je ze de tekenaar als het ware onder je ogen op papier ziet zetten. De achtergrond is sober, waardoor de voorstelling alle kracht in zich opneemt. De eerste zinnen zijn: 'Dit is David. Hij is de jongen met bloemen in zijn haar. Hij is mijn beste vriend. Iedereen houdt van David. Zelfs juf Jansen, en zij moet niezen van bloemen.' Heel sterke toevoeging, die laatste bijzin. 

Het verhaal gaat vervolgens over het soort bescheiden mensen die alleen door hun vriendelijke aanwezigheid mensen om zich heen al blij maakt. En hoe ook zo iemand zelf soms aandacht nodig heeft. En wie anders dan iemands beste vriend kan die aandacht dan geven, door precies het juiste op de juiste tijd te doen? De jongen met bloemen in zijn haar is een nu al klassiek boek, dat door zijn precieze spaarzaamheid in woord en beeld overkomt als een gaaf geheel waar niets af of bij kan. Een viering van de vriendschap en een fantastisch pleidooi voor zachte aandacht. 

Dit boek werd vertaald door Johanna Rijnbergen.

32 pagina's, leeftijd: 5+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.

PONY - R.J. Palacio (Querido)

Tien jaar geleden verscheen Wonder, het eerste boek van R.J. Palacio, dat meteen een wereldwijde bestseller werd. Ik schreef over dat boek dat het zo'n Echt Amerikaans Boek was (spanning, moraal, heldenmoed, menselijkheid), waarmee ik in dat geval alleen maar goede dingen bedoelde. Nu is er Pony, en opnieuw is het een Echt Amerikaans Boek, en opnieuw bedoel ik het als compliment. 

Toch is dit een heel ander boek dan Wonder. Pony speelt tegen historische achtergronden - als het boek begint is het 1860. Er zijn nog pioniers, het wrede buitmaken van het land op de oorspronkelijke bewoners is recente geschiedenis, er zijn valsemunters, er wordt goud gezocht en er zijn mensen die zich met daguerrotypieën (één van de stadia in de rommelige historie van het uitvinden van de fotografie) bezighouden, en het spiritisme ontstaat. In een fijn nawoord legt schrijfster R.J. Palacio uit hoe al die zaken het inspiratiekooksel werden waaruit het verhaal over Silas Bird, twaalf jaar, ontstond.

Vanaf het begin sleept het boek je mee. Ik heb het bijna in één lange zitting uitgelezen en genoot van de zintuiglijke decors, van de twijfels van de aandoenlijke Silas, van de humor die vooral van zijn geest-compagnon Middelwant komt, van de liefde voor de bijzondere pony die Silas in de schoot geworpen wordt, van de heftige plotwendingen, en van de ontroerende onthullingen op het eind. In de aanbevelingen uit de V.S. die uitgeverij Querido opnam op de binnenflap lees ik dat Booktrust schreef:'Een boek dat na een paar pagina's al voelt als een klassieker.' En zo is het. Lees ook deze tweede roman van Palacio - het is een roman die bestaat uit vervoering.

Dit boek werd vertaald door de geweldige Annelies Jorna - op zich al een aanbeveling. Het bevat 304 pagina's en is voor 10+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.

TOEN MIJN BROER EEN ROBOT WERD - Emiel de Wild (Leopold)

In 2013 hadden we er zomaar een nieuwe, bijzondere schrijver bij. Dat was Emiel de Wild en het boek waarmee hij de kinderliteratuur binnensprong was Broergeheim. Zijn derde boek, Toen mijn broer een robot werd, verkent opnieuw het broertjes zijn. De titel lijkt te wijzen op een science-fictieroman, maar ten eerste: hoe ver van nu is het dat we aan levensechte robots wennen, en ten tweede: deze kinderroman focust weer volledig op de psyche van een jongen van zo'n jaar of elf. Hij heet Tijs en zijn oudere broer Dennie, is door een ongeluk om het leven te komen. Het verdriet is verlammend, en met name voor Tijs' moeder wordt een robot aangeschaft, die ook Dennie genoemd wordt en de herinneringen aan de gestorvene levend moet houden. Tijs is wanhopig en razend: ze hebben zijn echte broer, met wie hij af en toe in bed nog 'praat', vervangen. 

Tijs bedenkt, samen met buurjongen en beste vriend Twan, een plan om zich te ontdoen van de artificiële Dennie. Het knappe is dat De Wild zichzelf qua plot met deze uitgangspunten een behoorlijk moeilijke schrijfopgave bezorgde, maar dat hij er op een logische en soepele wijze uit is gekomen. En ook knap: het plot overspoelt de échte stroom in dit boek niet, die van het verwerken van het verdriet om een broer die je altijd zou beschermen en nu ineens wegvalt. Met geloofwaardige personages en sterk schrijven brengt De Wild ons weer een indrukwekkend kinderboek.

176 pagina's, leeftijd: 10+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekwinkel, of anders hier.

KOMT WEL GOED - Rudie Verbunt (Clavis)

Aan op het Nederlandse en Engelstalige aanbod gerichte publiek gaan de young adultboeken van uitgeverij Clavis vaak voorbij. In het geval van Komt wel goed, het debuut van de Nederlandse auteur Rudie Verbunt, zou dat jammer zijn. Hij schreef een jeugdroman over een jongen die een eenzaam hoofd heeft en heus er weleens aan denkt hoe het zou zijn om er niet meer te zijn. Het boek is het verslag van hoe de warmte van het leven zich toch aan hem opdringt: zijn baantje bij de bioscoop, zijn ontmoeting met een curieuze Poolse buurman, en vooral het meisje Mickey. 

Oké, het omslag en de titel van het boek lijken niet heel veel moeite te doen om de lezer het boek in te trekken, maar geloof me: het meest frisse aan dit boek is Verbunts stijl. Hij schrijft korte hoofdstukjes, die heerlijk lezen. Met zijn heldere stijl en fijne, levensgelijke dialogen brengt hij sprankel in het verhaal. Komt wel goed is een aangenaam boek, dat vooral een belofte doet over Verbunts schrijverschap: dat komt wel goed.

240 pagina's, leeftijd: 15+. Koop of bestel dit boek bij je lokale bibliotheek, of anders hier. 

MOT EN DE METAALVISSERS - Sanne Rooseboom (met tekeningen van Sophie Pluim, Van Goor)

Na twee vrolijke, populaire en soepel geschreven series (Jippie! en Het ministerie van oplossingen) is er de eerste stand alone van Sanne Rooseboom, Mot en de metaalvissers. Het is een lekker dik boek, dat een onderdompelend verhaal belooft én levert. Hoofdpersoon is Mot, die eigenlijk Vlinder heet, maar zich bij de naam Mot meer thuisvoelt. Haar moeder is in alle opzichten anders dan zijzelf, maar Mot gaat er zelf op uit en ontdekt op een dag de magneetvissers die langs het kanaal staan. Ze noemt ze metaalvissers, en haalt zelf ook een magneet om dat wat er aan ijzer en metaal op de bodem van het water ligt op te gaan halen. Het is vrijwel meteen raak: ze haalt een complete duikboot voor één persoon naar boven.

Die vondst is de start van een rijk verhaal, want vanaf daar krijgen we duistere machthebbers en duistere tunnels, maar ook opdrachten waar je moed voor nodig hebt en nieuwe vriendschappen-voor-het-leven. Het is heerlijk lezen over Roosebooms heelalletje, dat - zoals in elk goed fantasyboek - door de onderliggende thema's toch allerlei verbanden heeft met onze wereld. En passent lezen we over hoe macht werkt, als contrast met een samenleving waarin er voor iedereen plaats is, en (mooie lijn in het verhaal) hoe Mot en haar moeder elkaar beter leren te begrijpen. Ook leuk: de technische aspecten van de magneten en de duikboottechniek die nergens vermeden worden, maar ook nergens te moeilijk aandoen.

Complimenten voor hoe uitgeverij Van Goor dit boek het licht heeft doen zien. De bladzijden zijn van een fijne, ouderwets aandoende papiersoort en de ruime tekeningen van Sophie Pluim vervoeren de lezer op sterke wijze mee naar dit universum. Met roestbruin als steunkleur doen ze tijdloos aan, en ze doen zelfs denken aan het grootse werk van tekenaars als Tonke Dragt (zoals ze die bij haar eigen boeken maakte) en vooral ook Babs van Wely. Mot en de metaalvissers is nu al een van de bijzonderste boeken van 2022.

 336 pagina's, leeftijd: 10+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.

VOL MET WOL - Mac Barnett & Jon Klassen (Ploegsma)

Barnett en Klassen, dat zijn pas namen. Van hen samen kennen we het geweldige Bas en Daan graven een gat, maar ook De wolf, de eend en de muis en het drieluik Driehoek, Vierkant en Cirkel. En nu is dan eindelijk een van hun oudere titels vertaald, Extra Yarn, in het Nederlands Vol met wol (mooi gedaan - wel gek dat de naam van de vertaler in het boek niet vermeld wordt). 

Het verhaal gaat over een meisje dat een kistje vindt, een kistje met gekleurde wol. Ze begint er, in het grijze stadje waar ze woont, kledingstukken van te breien. Eerst voor zichzelf, dan voor haar klasgenoten, voor anderen in de stad en zelfs voor huizen en auto's. Dat roept natuurlijk een tegenreactie op, in dit geval: jaloezie. Dit allegorische verhaal, dat onuitgesproken gaat over het belang van creativiteit en optimisme, en hoe niemand die kwaliteiten van je kan stelen, is met de stevige zinnen en de rake, lieve beelden van Klassen tot een hartverwarmend boek geworden. 

48 pagina's, leeftijd: 4+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier. 

VAN ARTHUR VOOR ZEB - Vincent X. Kirsch (Luitingh-Sijthoff)

Als we toch jaren geleden hadden geweten dat er een prentenboeken zoals Van Arthur voor Zeb zouden zijn... waarin de verliefdheid tussen twee jongetjes niet gethematiseerd of geproblematiseerd wordt, maar als een vanzelfsprekendheid beschouwd (de letterlijke eindtekst is 'Iedereen wist dat het zo was', en die regel staat naast een heerlijke feesttekening waarop de twee hand in hand het stralende middelpunt zijn). Hoe heerlijk dat we nu in tijden leven dat een boek als dit niet alleen uitgegeven, maar ook internationaal gevierd wordt.

Het omslag van dit boek op oblong formaat toont de hoofdpersonen en de harten die ze met zich meedragen zijn van glanspapier. Zo glanst er van alles, zij het niet letterlijk, aan dit boek: de verliefdheid natuurlijk, de smiles op de gezichten van de jongetjes, maar ook de vele, vele taferelen waarop we zien wat ze zo dagelijks met elkaar doen: pianospelen, lezen (boeken die 'Zap' heten en 'Alf' - het is maar een van de vele geestige details), goochelen, aan een taartenbakwedstrijd deelnemen, skaten, honden uitlaten en nog veel, veel meer. Daarmee is Van Arthur voor Zeb ook een kijkboek geworden, plus een boek met een plotontwikkeling waarvan je even je adem inhoudt (om dan de bladzijde om te slaan en blij te zien dat het toch anders blijkt te zitten), en een boek met heerlijk beweeglijke, geinige tekeningen - check hiervoor bijvoorbeeld even de spread waarop de jongens een zelfportret schilderen, met aan de wand voor hen het ene na het andere wereldberoemde schilderij. O, dit boek spat van de vrijheid en de vrolijkheid.

Dit boek werd vertaald door Pim Lammers, het heeft 40 pagina's en is voor 6+. Koop of bestel het in je lokale boekhandel, of anders hier. 

WAAR DIENT HET VOOR? - José Maria Vieira Mendes & Madalena Matoso (Tiptoe Print)

Er zijn niet veel prentenboeken die beginnen met de zin: 'Voor we beginnen: heeft er iemand een vraag?' Waar dient het voor? doet dat wel en zet daarmee de toon: dit wordt een origineel boek. Behalve de eerste zinnen vallen ook meteen de strakke, kleurrijke vormen op, die op de pagina's staan als een collage van geschilderde, uitgeknipte en tot een perfecte compositie geschoven beelden. Die stijl doet een beetje denken aan het werk van Yvonne Jagtenberg, maar ook aan prentenboeken zoals die in de jaren zestig en zeventig in landen als Tsjechië en Polen werden gemaakt. Sterk én vertrouwd.

Wat volgt is een langzaam, in stapjes, opgebouwd, licht filosofisch onderzoek naar het begrip 'functionaliteit'. Dat klinkt ingewikkeld, maar de vragen zijn op kindermaat en regelmatig wordt er gecheckt of we het begrepen hebben. En of er nog vragen zijn. Uniek boek!

Dit boek werd vertaald door Annelies Beck, het heeft 64 pagina's en is voor ongeveer 8+. Bestel of koop het bij je lokale boekhandel, of anders: hier. 

DE JONGEN DIE VAN DE KLIF SPRONG EN ZACHT TERECHTKWAM - Stefan Raatgever (Luitingh-Sijthoff)

Mooie titel, mooie cover: dit boek van debutant Stefan Raatgever (nou ja, debutant, hij is al sinds jaar en dag vooraanstaand popjournalist) maakt al voor het lezen nieuwsgierig. Het verhaal wordt verteld vanuit de negentienjarige Alec, die denkt en denkt en denkt en denkt. Hij is onderdeel van een leuk groepje vrienden, maar de vraag is of ze hem wel echt kennen. Op zich is dat niet vreemd, want Alec laat zich ook niet makkelijk kennen. Hij gaat mee in de verwachtingen die de andere jongens van hem hebben op het gebied van meisjes veroveren.

Maar dan komt de halfzweedse Björn opeens in zijn leven. Björn brengt een bepaalde losheid met zich mee, een andere kijk op werken, leren en zijn. Alec en hij worden direct vrienden. Al vrij snel is er, naast de geestelijke aantrekking, ook de fysieke. Raatgever vertelt in dit boek zoals Alec is: formulerend, filosoferend, een beetje hoogdravend soms, zoals VWO-ers voor hun eindexamen kunnen zijn, en dan weer radicaal eerlijk. Het boek cirkelt prachtig naar het moment dat er inderdaad van een klif gesprongen moet worden, met Stockholm als decor. 

Het is Raatgever gelukt om in deze fijne coming-of-ageroman steeds dichter bij de echte Alec te komen, met fijne scènes en een sterke ontknoping. Met muzikale begeleiding (de auteur is niet voor niets popjournalist), omdat elk hoofdstuk met een vooruitwijzend tekstfragment uit een popsong begint, er zijn quotes van Bowie tot Parton, van Anita Meyer tot Springsteen. En er is natuurlijk de voor dit boek meest betekenisvolle, die uit het allermooiste liedje van ABBA: 'It's funny, but I had no sense of living without aim - the day before you came.'

220 pagina's, leeftijd: 15+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.

ZOEKEN NAAR ESTHER B. EN HET VOORVAL MET BENITO - Do Van Ranst (Davidsfonds)

Zoeken naar Esther B. en het voorval met Benito (2021) van Do Van Ranst is een ensemblestuk. Zes kinderen, deels vrienden, deels nog (helemaal) niet, worden bij elkaar gezet vanwege een psychologische schoolopdracht, ingegeven door het idee 'wat weten jullie nu werkelijk van elkaar?' en door een wel heel uitzonderlijk sterfgeval. Meer moet er over de plot niet gezegd worden, die is behoorlijk uniek voor een kinderboek. Die originele set-up geeft Van Ranst de gelegenheid om een boek te schrijven zoals er niet veel zijn. 

Wat eerst, zodra je begint te lezen, opvalt is Van Ransts sterke observatievermogen. Gezien door de ogen van Deef, die de scherpste kijker van de groep is, treffen ons vele details, die aan de ene kant de kinderen meteen scherp neerzetten (ze zijn heel, heel levendig) en aan de andere kant van deze jeugdroman een babbelboek maken. Dat laatste bedoel ik overigens als compliment, want het is soms een aangename ervaring om niet overal aanwijzingen en bedoelingen in te hoeven zien. Deefs navertellen waaiert soms wijd uit en dat maakt dat dit boek een klein beetje familie lijkt te zijn van Bizar van Sjoerd Kuyper (2019). Niet qua plot, niet qua toon, zelfs niet qua leeftijd van de personages - Van Ransts personages zijn jonger -, maar wel qua anti-strakgetrokkenheid. Het boek doet ook aan als familie van Van Ransts eigen Mijn vader zegt dat wij levens redden (2005), dat al net zo knap liet zien dat deze auteur een fijn oog heeft, en niet bang is voor een verrassende inval.   

Een ensemblestuk, met veel licht op elk kind afzonderlijk, dat biedt  Zoeken naar Esther B. en het voorval met Benito. Het boek leent zich perfect voor een toneelbewerking, inclusief achtergrondmuziek - zoals bijvoorbeeld, zeldzaam in een kinderboek, het songfestivalliedje dat de onlangs gestorven Armando Gama in 1983 voor Portugal zong. Verwacht dit soort fijne omweggetjes en ga ondertussen mee op zoek naar Esther B. 

254 pagina's, leeftijd: 12+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier. 

NEE, HÈ - Anke Kuhl (Luitingh-Sijthoff)

Nee, hè van de Duitse Anke Kuhl ziet eruit als een 'gewoon' kinderboek, maar is een graphic novel. Dat is een blijmakende verrassing. Kuhls tekenstijl is geestig en warm. Ze schetst een dagelijks leven van twee meisjes in het begin van de jaren tachtig - haar eigen leven, want de ondertitel is 'Zo ging het echt'. 

In korte strips laat Kuhl ons op een luchtige manier kijkjes nemen in een gezin, en doordat het dus levensecht is, denk je steeds: ja, precíés! Hoe een van de meisjes bijvoorbeeld steeds aan het haar van haar vader wil voelen, wat hij leuk vindt, maar uiteindelijk niet, want dan moet hij het opnieuw in model brengen (sowieso erg leuk om eens een hele strip over haardrachten van ouders te lezen). Een ander sterk stripje laat zien hoe Anke in bed doodsangsten uitstaat omdat ze op televisie heeft gehoord dat de zon zal uitdoven. Of die waarin de meisjes een onderlinge ruzie uit laten lopen op een grappig wc-borstelgevecht. 

Kuhl gaat de grote onderwerpen overigens niet uit de weg, zowel de vriendin die papa blijkt te hebben en (terugblikkend) het dodelijke ongeluk dat de moeder heeft gehad komen aan de orde, maar ze zijn ingebed in de gezinsliefde die troost biedt. Daarmee doet Nee, hè altijd licht aan, maar niet wereldvreemd. Een heel charmant boek, dat meer lezers en kijkers verdient.    

Dit boek werd vertaald door Mariella Manfré. Het bevat 136 pagina's, leeftijd: 8+. Koop of bestel het bij je lokale boekhandel, of anders hier. 

VOOR ALTIJD VANDAAG - Koos Meinderts & Annette Fienieg (Hoogland & Van Klaveren)

Deze week kwam Voor altijd vandaag uit, een dichtbundel in prentenboekvorm, met korte gedichten van Koos Meinderts op de rechterpagina en grote tekeningen van Annette Fienieg op de linkerpagina. Strikt genomen is Voor altijd vandaag niet voor kinderen of jongeren geschreven, maar zowel tekst als beeld is van een zo fijne helderheid, dat ook wie minder poëzie-ervaring heeft er veel moois uit kan halen - en Meinderts en Fienieg zijn natuurlijk belangrijke kinderboekmakers, dus ik tip het boek hier graag.

'Een lied van heimwee en verlangen/ als een hommel, in een glas gevangen.' Dat zijn twee regels uit het gedicht Onder het asfalt, en misschien zijn ze wel exemplarisch voor de bundel zelf. De gedichten roepen een lichte nostagie op, soms, maar dan wel met de nadruk op 'licht'. Nergens wordt het te zwaar, nergens vervallen we in wanhoop om het feit dat alles voorbijgaat. Misschien doet de bundel meer wat in het gedicht Spiegel staat:

Zoals voor mij een man een vrouw

een meisje in de spiegel keek

of een jongen zoals ik

zo kijk ik nu in de spiegel

met een blik van wie ben ik

stiekem om een hoekje

laat je zien, ik zoek je.

Meinderts zoekt in dat wat zijn eigen leven en zijn blik hem oplevert naar wie hij is en wie hij was. De dood wordt benoemd ('Mijn moeder is dood / dat is erg.'), maar de bundel wordt ook rijkelijk bevolkt door vogels en vogelgezang. Er zijn ultrakorte observaties, er zijn gedichten die bijna een liedtekst zijn, en er is altijd hoop: 'Voorbij de laatste winter / begint een lange zomernacht. / Welkom in de boomgaard / er wordt op je gewacht.' 

De aangename sfeer van dat wat blijft, wordt vooral ook bepaald door de fijne kleurbedding die Annette Fienieg meegeeft. Ze legt een zachte zachtheid onder dit boek, dat aan de ene kant laat zien dat alles genuanceerd is, en aan de andere kant dat er altijd, voor wie zoekt, schoonheid zal zijn. Ja, dat is wat Meinderts en Fienieg vooral bieden met dit boek: kalme troost. Voor wie het wil horen en zien.

 64 pagina's. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier. 

IK MIS MILO - Pim Lammers & Sanne te Loo (Querido)

Let op, er is een beeldschoon prentenboek verschenen. Pim Lammers (tekst) en Sanne te Loo (tekeningen) maakten samen Ik mis Milo, een schitterend verhaal over hoe een jongetje zijn schildpad mist. Het is genieten van alles wat Sanne te Loo aanbrengt in de tekeningen: als er staat 'Milo en ik hoorden bij elkaar' zien we een huiskamer vol met foto's van het jongetje met Milo, maar ook tekeningen die hij van hen samen heeft gemaakt, en zelfs de bloempot is in schildpadvorm. Naast het begripvolle aanvullen van het verhaal dat Te Loo aanbrengt, vallen vooral ook de rake gezichtsuitdrukkingen op. Want dat is wat het hele boek doet: het verkent alle aspecten van het missen.

De tekst van Pim Lammers straalt, nu eens staat er maar één zin op een bladzijde, dan weer zijn het er wel tien. Dat is volkomen juist: soms uit het triest zijn zich nu eenmaal in een harde conclusie, dan weer in een lange opsomming van alle aspecten die zo leuk waren aan degene of datgene wat je verloren hebt. Het is een beetje vreemd om te zeggen van een boek over verdriet, maar zowel tekeningen als tekst zijn zo fris! En wat mij betreft schuilt het echte bewijs dat Pim Lammers diep verstand heeft van hoe je iemand kunt missen in de oplossing van het verhaal (die ik hier niet weg zal geven) en dan vooral in de aller-, allerlaatste zin. Als je die leest - in samenhang met het heel gelukzalige beeld dat Te Loo ons daar geeft - denk je: ja, Pim Lammers weet het, hij weet het echt.

32 pagina's, leeftijd: 5+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier. 

DINGEN DIE IK NIET OVER SCHAPEN WIST - Jaco Jacobs (Ploegsma)

De belangrijke Zuidafrikaanse kinderboekenschrijver Jaco Jacobs werd eind 2020 in Nederland geïntroduceerd door uitgeverij Ploegsma met het uitbrengen van Een mooie dag om een boom te klimmen. Dat verrassende, hartverwarmende boek deed ons uitzien naar meer van Jacobs' werk, en Ploegsma zag dat uitzien en komt nu met een tweede vertaling, die van Dinge wat ek nie van skape geweet het nie, opnieuw uitstekend naar het Nederlands gebracht door Tjalling Bos. 

Hoofdpersoon is de veertienjarige Luan, een jongetje dat dreigt te ontsporen onder invloed van twee vriendjes. Na een gebeurtenis die echt te ver gegaan is (waarvan de toedracht lang onaangeduid blijft in het boek, een van de slim aangebrachte spanningslijnen) volgt er een straf: Luan moet een tijd gaan doorbrengen met zijn oma, die trouwens evenzeer uit de gratie is. Oma is een heerlijk personage, en zij neemt Luan mee op een tocht langs windmolens - die wil ze fotograferen. Mooi symbolisch, want Luan blijkt tegen heel wat windmolens in zijn hoofd te vechten, en uiteindelijk, precies op het moment dat oma haar fotografietocht staakt, blijkt Luan een hoofd vol helderheid voor zichzelf te hebben gecreëerd. Ik schrijf dit trouwens veel cryptischer en psychologischer op dan dat het in het boek op ons toekomt. Dingen die ik niet over schapen wist is een boek dat heerlijk leest, dat precies licht én precies betekenisvol genoeg is, en dat memorabele personages bevat. Oftewel: het is opnieuw een Jacobs die doet uitzien naar meer. Ploegsma?

128 pagina's, leeftijd: 10+. Lees of koop dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier.

SCHILDPAD EN IK - Marit Törnqvist (Querido)

Het probleem met huisdieren is dat je ze overleeft. Je houdt met overvloedige liefde van ze en op een dag moet je zien om te gaan met hun dood. Maar wat nu als je een huisdier hebt dat langer zal leven dan welk ander huisdier dan ook? Langer zelf dan een mens? Dat is het spannende uitgangspunt van Schildpad en ik van Marit Törnqvist, waarin het gaat om een reuzenschildpad, waarschijnlijk een Seychellenreuzenschildpad, een soort die meer dan 200 jaar oud kan worden. Een jongetje vraagt op de vooravond van zijn vijfde verjaardag aan zijn opa om nog eens het verhaal van opa's huisdier, de reuzenschildpad, te vertellen. Wat volgt is een prachtige geschiedenis over hoe het dier opa al een leven lang vergezelt en getuige is van geweest van opa's opgroeien, van opa's liefdesleven en van opa's verdriet om het overlijden van zijn vrouw. 

In schitterende Törnqvist-schilderingen zien we spread voor spread een inkijk uit het leven van baasje en huisdier. De vertelling is prachtig verdeeld over de tekst en de tekeningen. Lezen we in het verhaal dat alle buurtkinderen naar de schildpad willen kijken, dan zien we zijn baasje als keeper in een doel staan, met de schildpad aangelijnd aan de doelpaal. Lezen we dat de ouders van de hoofdpersoon vinden dat de schildpad te groot wordt om thuis te houden, dan zien we de vader de voordeur repareren waarvan de onderkant provisorisch is verbreed om de schildpad erdoor te kunnen laten. Natuurlijk kunnen we ook weer tekening voor tekening baden in de warmte van Marit Törnqvists kleuren en is het boek subliem uitgegeven, met een linnen band en met de vertrouwde vormgeving van Barbara van Dongen Torman. Dat alles maakt van Schildpad en ik een menselijk, hartelijk, kleurrijk, wijs, blij verhaal. Als je het uit hebt kun je daarom alleen maar zuchten: fjoe, wat een boek. 

64 pagina's, leeftijd: 5+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.

DIT GEBEURDE ALLEMAAL ECHT - Joukje Akveld & Kees de Boer - BOB POPCORN IN AMERIKA - Maranke Rinck & Martijn van der Linden (beide boeken: Querido)

Er zijn weer twee heel geinige boeken in de Tijgerlezen-serie van uitgeverij Querido uitgekomen - Tijgerlezen gaat dus nog steeds op volle kracht door, voor komende zomer staan er o.a. nieuwe delen van Kaat Vrancken & Saskia Halfmouw en van Simon van der Geest & Karst-Janneke Rogaar gepland.

Op de schutbladen van Dit gebeurde allemaal echt zien we achtergevels, balkonnetjes en ramen, zoals die in vele appartementengebouwen in steden te zien zijn. Cees, met een kinderboekschrijver als moeder, gaat lekker lezen in de tuin. Schommelbankje, kat erbij. Maar dan begint het geluid, en de overlast. Cees wordt steeds kwader. Dat opkoken van haar woede (ja, Cees is een meisje) is heel komisch verwoord en verbeeld door Akveld & De Boer, en de grootste lol komt van de gewéldige ontknoping. Wat een tof boek.

Ook Maranke Rinck en Martijn van der Linden in het derde deel van Bob Popcorn (en ja, na de zomer komt het vierde deel alweer uit!) zijn heel geestig op dreef. Fijn dat het decor nu Amerika en een Amerikaanse boerderij is. Het avontuur swingt lekker snel, het is lekker wensvervullend en de tekeningen van Van der Linden zijn weer lekker gedetailleerd. Een sterk deel van deze serie. 

Dit gebeurde allemaal echt: 48 pagina's, leeftijd: 6+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier. 

Bob Pocorn in Amerika: 208 pagina's, leeftijd: 6+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.

DE SCOOTMOBIELE EENHEID - Mirjam Oldenhave, met tekeningen van Rick de Haas (Querido)

Wie ooit, zoals ik, verslaafd is geraakt aan de boeken van Mirjam Oldenhave, heeft er een fijne kick bij. In het kader van de Maand van de Filosofie schreef ze een heerlijke novelle, die op ruime wijze voldoet aan het thema van die maand: 'intieme vreemden'. Hoofdpersoon is Luca, die het liefst nooit meer naar school zou willen, niet omdat ze de leerstof niet aan kan, maar omdat ze de sociale omgang met haar klas niet aan kan. De novelle bestrijkt vijf dagen die Luca, samen met vier andere kinderen, in 'groepje groen' van stichting Basta door moet brengen, een organisatie waar je als tiener bij wordt aangemeld als je teveel spijbelt. Oldenhave maakte furore met het beschrijven van de klas van Mees Kees uit de gelijknamige boeken, dus geef haar maar een groepje en ze tovert ze allemaal in luttele zinnen levend voor je lezende ogen. Ook hier weer - en alsof het groepje van vijf nog niet genoeg is doet Oldenhave er ook nog een groep oudere mensen 'die de kluts kwijt zijn' bij, plus een groepsbegeleidster en haar volwassen dochter én kleinzoon. Als ik het goed uitgerekend heb zijn bevatten de 106 pagina's van het boek zo'n vijftien personages die elk op je netvlies blijven, ook als het boek uit is.

Hoewel De Scootmobiele Eenheid voor een wat ouder lezerspubliek is dan de Mees Keesboeken, delen ze allebei Oldenhaves twee grootste kwaliteiten: grappen en ontroering. Bijna elke alinea bevat wel een van deze twee. Zo staat er over de leerplichtambtenaar die op bezoek komt: 'Ze wilde over het vervolg praten. Letterlijk: zij wilde erover praten. Ze wilde dus graag van zichzelf horen hoe ze erover dacht en niet van mij.' En wat de ontroering betreft: wat lang onoplosbaar lijkt in het boek, wordt op een heel mooie manier hoopvol gemaakt, en dus sla je als lezer de novelle glimlachend dicht. Nergens aan het boek is af te lezen dat het een project in opdracht is, ook dat is knap. De Scootmobiele Eenheid is gewoon weer een uitmuntende Oldenhave. 

106 pagina's, leeftijd: 10+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier. 

HET VERLEGEN VOGELTJE - Jan Paul Schutten & Liset Celie (Gottmer) - OPRUIMEN DOE IK MORGEN - Merel Eyckerman (Gottmer)

Er zullen niet veel kinderboeken zijn met een groenling in de hoofdrol. Dit lieve vogeltje, met zijn opflitstende groene strepen, is ook in het prentenboek Het verlegen vogeltje geen rauwdouwer. Het is verliefd op een groenlingvrouwtje, maar durft haar dat niet rechtstreeks te zeggen. Hij schakelt een andere vogel in, en dan volgt er een heerlijke reeks van spraakverwarringen, die steeds kolderieker worden en de groenling steeds verder van zijn doel lijken te brengen. Tot de cirkel heel mooi rond komt... Een heel fijn en grappig prentenboekverhaal, waarbij je ook nog eens, mede door de strakke, kleurrijke tekeningen van Liset Celie, kennis opdoet van allerlei vogelsoorten.

Het jongetje dat de hoofdpersoon is in Merel Eyckermans Opruimen doe ik morgen komt maar niet toe aan écht zijn spullen op orde brengen. Door zijn ongebreidelde fantasie kan hij het niet helpen dat hij in alles wat hij ziet een aanleiding voor een nieuw spel vindt. Een heel herkenbaar gegeven, maar het is zó fijn in beeld gebracht door Merel Eyckerman. Ik hou van haar tekenstijl, die veel zachte kleuren en fijne lijnen combineert. O, wat zijn die lijnen trefzeker. En hoe schoon bouwt ze altijd haar bladzijden op! Opruimen doe ik morgen is weer eens zo'n prachtige synthese van toegankelijk en artistiek.  

Leeftijd: 4+. Koop of bestel ze bij je lokale boekhandel, of anders hier (Eyckerman) of hier (Schutten/Celie).

ANANGSIEH TORIES - Anton de Kom, met tekeningen van Brian Elstak (Atlas Contact)

In 1934 kwam Wij slaven van Suriname van Anton de Kom uit. Het boek is een grote, belangrijke klassieker geworden, waarin de ware geschiedenis van Suriname en de tot slaaf gemaakten werd beschreven. Het boek beleeft de laatste jaren een heropleving en wordt gezien als de mijlpaal die het was. Ook De Kom zelf wordt inmiddels gezien als de activist, voorloper, leider, geschiedkundige die hij was. Maar dat hij een groot schrijver was wordt misschien minder benoemd. Hopelijk komt daar met Anangsieh Tories verandering in. 

Het boek bevat vier verhalen over de spin Anansi. De Kom schreef ze in de jaren dertig, met name voor zijn kinderen, maar ze werden niet eerder uitgegeven. Het eerste verhaal is een bekend Anansi-verhaal, zoals zijn oma het hem vertelde, maar de andere drie zijn door De Kom zelf verzonnen. Wat meteen opvalt: de glanzende manier van opschrijven. Wie van taal die je van de pagina wilt eten houdt, streept op alle bladzijden lekkernijen aan. De zinnen flonkeren van de details, alles ruikt, blinkt, maakt geluid, straalt van kleur. Zinnen als 'Buiten was het leven reeds buitengewoon druk geworden. Zonnestraaltjes, vogelgejubel, als alle kinderen van tien scholen tegelijk op een speelplaats spelend.' Of, over een rennend meisje: 'Het was of de bomen die aan weerskanten van haar stonden ineens groene sneltreinen geworden waren, die links en rechts van haar voortijlden.' 

De verhalen zijn heel gevarieerd. Het tweede verhaal is een doodgriezelig maar ook heel spannend verhaal over de dreiging van de grote bloedzuiger die kinderen steelt. De hoofdpersonen van het derde verhaal zijn planten en struiken, die in onderlinge nijd en jaloezie niet voor mensen onderdoen. Het laatste verhaal gaat over het dappere meisje Akropienah die beloond wordt omdat ze de geblesseerde Anangsieh verzorgt. De vraag of dit ook een kinderboek voor alle kinderen van nu is, is naar mijn mening niet zo interessant, omdat het door het genie van de schrijver Anton de Kom een boek voor iedereen is. Ik heb gesmuld van deze uitgave, die ook nog eens het Suriname van honderd jaar geleden zo dichtbij ons brengt. Dat smullen deed ik allereerst door de verhalen, maar ook door de prachtige vormgeving van Lyanne Tonk, de zeer complete uitgave, het heel mooie voorwoord door Gerda Lenten Havertong en het heel heerlijke nawoord van Raoul de Jong. 

168 pagina's, leeftijd: 8+, wellicht, maar vooral ook volwassenen. Koop of bestl dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.

VERGEET MIJ NIET, ANNE FRANKS VRIENDEN EN VRIENDINNEN - Janny van der Molen, met tekeningen van Martijn van der Linden (Ploegsma)

Je bent pas dood als je naam niet meer genoemd wordt, zo eindigt Janny van der Molen haar nawoord van Vergeet mij niet, een boek - ook dat noteert ze - waarvan het schrijven haar het meest heeft aangegrepen, in vergelijking met haar andere werk. Dat is goed te begrijpen. Met name het laatste deel van het boek, dat waarin van alle vrienden en vriendinnen verteld wordt hoe het verhaal (en meestal hun leven) afgelopen is, is wanhopig makend. De verhalen die we ervóór gelezen hebben, over Peter, Juultje, Mary, Sanne, Ietje, Helmut, Kitty, Nanette, Martha, Peter en Hannah, bouwen aan een groot zicht op jong zijn en in aanraking komen met de grauwste gruwel die je kunt bedenken. De verhalen laten vrolijke, liefhebbende kinderen en tieners zien, die stuk voor stuk getroffen worden door de oorlog. Het boek bouwt intelligent op, waardoor het na elkaar lezen van de verhalen ook een grotere kennis van de precieze geschiedenis geeft. De kinderen uit dit boek worden, behalve door Van der Molens tekst, ook stralend tevoorschijn geroepen door de tekeningen van Martijn van der Linden. 

Het is indrukwekkend hoeveel onderzoek er in dit boek is gaan zitten. Janny van der Molen heeft geen mogelijkheid onbenut gelaten om haar hoofdpersonen en de vroege jaren veertig helder in beeld te brengen. Ze sprak met vele nabestaanden, en in drie gevallen ook met de hoofdpersonen zelf. Na het werk dat Van der Molen ook al voor eerdere boeken deed, is het overduidelijk over welke kennis en welk inlevingsvermogen ze inmiddels bezit. Met dit monumentale boek maakt ze nog eens duidelijk dat oorlog niemand onbeschadigd laat, en vooral jonge mensen niet. Hulde voor dit boek - van eeuwige relevantie, en misschien in deze tijd nog meer dan anders.

296 pagina's, leeftijd: 10+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.

DE REST VAN JE LEVEN - Els Beerten (Querido)

Kinderen die nu, omdat ze met hun ouders uit Afghanistan, Oekraïne of Syrië gevlucht zijn, opgroeien in Nederland, België of Polen, verkeren in dezelfde positie als de jonge Fredo uit De rest van je leven. Hij werd geboren in Italië, maar kwam met zijn vader aan het begin van de Tweede Wereldoorlog in Engeland terecht. We volgen hem in twee landen, beginnend in zijn geboorteland, opgroeiend in zijn nieuwe land en dan weer terug migrerend naar Italië. We volgen hem en zijn vader, hem en zijn geliefden, en dan volgen we hem ook als jonge man die een vaderrol moet vervullen voor Vittorio. En dan switcht het perspectief naar dat van Vittorio, en zelfs het font van de hoofdstukken switcht mee (op één hoofdstukje na waarin het vergeten is). Die verschuiving van landen, die verschuiving van leeftijden en die verschuiving van hoofdpersonen maakt van De rest van je leven een breed boek. Vanaf het begin voelen we dat we Els Beerten met die breedte kunnen vertrouwen, haar greep is stevig en haar kijk is barmhartig.

Aangrijpend zijn de zinnen die Fredo op het eind tegen zijn geliefde uitspreekt: ‘We lopen allemaal verloren, Carlotta. Het is wat mensen overkomt als ze van wereld veranderen. Misschien kan het zelfs niet anders. Want hij loert om elke hoek, de nieuwe wereld. Een oorlog die begint, een schip dat zinkt, een lief dat verdwijnt – de oude wegen die we ooit liepen, ze liggen achter ons.’ Dat klinkt zo triest en ook zo van alle tijden, helaas. Maar de troost ligt hem in de ontdekking van wat je wél kunt bepalen, want dit laat Beerten Fredo ook zeggen: ‘Misschien zijn we het niet vergeten. Dat wegen geslepen worden als we ze lopen. Dat een lied in het hoofd ons daarbij moed kan geven. Dat wij op zijn minst dat lied kunnen kiezen.’ Met dat inzicht wordt De rest van je leven een nog rijker boek dan het al is – zeker als we in aanraking komen met mensen die nu, in onze tijd, in onze omgeving, een nieuwe wereld hebben moeten leren ontdekken.  

300 pagina's, leeftijd: 15+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier.