donderdag 31 oktober 2019

TEDDYBEER FLORA - Daisy Mrázková (Tiptoe Print)

Soms zie je een prentenboek dat alles overstijgt. Teddybleer Flora is zo'n boek, ik vind het simpelweg het mooiste boek dat ik in tijden zag. Het is een prentenboek dat het sinds verschijnen (in 1973) in Tsjechië uitstekend deed en zelfs een klassiekerstatus kreeg, en dat is goed te begrijpen.

Ten eerste is er het onderwerp: een jongetje vindt een oude beer in de sneeuw. Er lijkt geen zoekende eigenaar te zijn, en dus wordt de beer, die een meisje blijkt te zijn en de naam Flora krijgt, naar huis meegenomen en zeer liefdevol opgenomen in het gezin. Het onderwerp is origineel, maar ook de vorm waarin de tekst geschreven is: op elke linkerbladzijde staan een paar korte zinnen, die als het ware de personages in het boek direct aanspreken: 'Wat heb je daar, Peter? Laat eens zien?' Die toon lijkt normaal gesproken niet aanbevelenswaardig, maar hier werkt het fantastisch.

Ten tweede zijn er de prachtige schildertekeningen. Mrázková weet in haar kinderlijk-geraffineerde stijl precies de juiste gevoelens onder de gezichtjes tevoorschijn te laten komen. Hoewel we de penseelstroken op elke bladzijde zien, en dus het maken door de tekeningen heen zien, wakkert dat op de een of andere manier de verbeelding juist aan.

Ten derde: het formaat en de boekverzorging. Het boek ziet er met zijn kleine vierkante bladzijden heel vasthebberig uit, en dan is daar ook nog de fijne textuur van het matte omslag. Ook het ontwerp door Paul Verrept is helemaal juist: overtuigend en dienend.

Ten laatste: de vertaling leest heerlijk. Vertaler uit het Tsjechisch, Edgar de Bruin, toont zich óók in de kinderliteratuur een meester.
Een felicitatie dus aan het jonge Tiptoe Print voor het vinden, omarmen en uitgeven van dit tijdloze prentenboek.
 

zondag 13 oktober 2019

DE BIJZONDERE WOORDEN VAN GIOIA - Enrico Galiano (Luitingh Sijthoff)

Hij schreef drie jeugdromans, de in eigen land zeer vermaarde Enrico Galiano, en over een tijdje verschijnt in Nederland ook een tweede, maar vooralsnog moeten we het alleen doen met zijn eersteling: De bijzondere woorden van Gioia.

Die bijzondere woorden zijn verzameld uit allerlei talen en hebben een betekenis die je in geen ander taalgebied ziet. In de lijst achterin het boek staat het Nederlandse 'gezelligheid', maar dat kreeg geen plek in het verhaal. Daar gaat het bijvoorbeeld wel over het Chinese begrip 'shu', dat zoiets betekent als 'de ander in je hart plaatsen', oftewel: 'niet alleen maar aan jezelf (ik) denken maar ook aan de ander (jij)'.
Gioia verzamelt ze, en dat doet ze misschien wel uit eenzaamheid. Ze heeft geen warme plek in haar klas, en thuis is het lastig, met eeuwig schreeuwende ouders. Maar dan ontmoet ze een intrigerende jongen, Lo, die al net zo eenzaam is. En ze moet uit zien te vinden welke rol in haar leven hij zal innemen.

Deze Young-Adult-roman is héél romantisch, maar dan op de manier waarop John Greens boeken dat zijn: onderzoekend, filosofisch, buitelend, laagje voor laagje afpellend. Die kwalificaties doen vermoeden dat het een traag boek is, maar door een heel intrigerend plot is het dat totaal niet. Als een mozaïek van gebeurtenissen en overpeinzingen stelde Galiano een geschreven leven voor ons samen waar we steeds maar verder in willen lezen.
Galiano is overigens gepassioneerd docent op een middelbare school, en ook over leraarschap gaat dit boek. Een van de mooiste bijrollen is weggelegd voor de oude filosofiedocent Bove, die een meester is die die titel werkelijk verdient.
Een prachtig boek dus, en hulde aan uitgeverij Luitingh Sijthoff die het ontdekte in Italië. En dus binnenkort met een nieuwe Galiano komt.

Dit boek werd vertaald door Ada Duker en Henrieke Herber. 


donderdag 3 oktober 2019

DE BEGRAFENIS - Matt James (Gottmer)

De begrafenis is een heel bijzonder prentenboek. Boven de letters van de wat dreigende titel zien we op het omslag twee juichende, spelende kinderen. Een groepje treurende mensen staat ver in de rechterbovenhoek. Dat geeft meteen aan wat de focus van schrijver/tekenaar Matt James is: alle zintuiglijke indrukken die de kinderen op doen tijdens de rouwrituelen die hun ouders bijwonen voor oudoom Frank.

Na het aanzeg-telefoontje, waarmee het boek opent, begint het al: Noor is best blij. Want ze hoeft vanwege de begrafenis niet naar school én ze zal er haar lievelingsneefje Koen zien. Ze staat voor de zekerheid nog wel even voor de spiegel haar droevige gezicht te oefenen. Maar de dag zelf biedt spelletjes met het autoraam, de geur van pepermuntjes en warm leer, kikkers en visjes in een vijver. En een onderzoek naar namen op grafstenen, en overpeinzingen of oom Frank nu nog wel een mens is.

De heerlijk wild geschilderde, met hun bonte, warme kleuren, verlenen al net zo veel plezier aan deze uitzonderlijke dag als de tekst. De begrafenis blaakt van het leven, júíst op de plek van de dood. Een heel origineel boek.

Dit boek werd vertaald door J.H. Gever.