donderdag 31 maart 2016

JAARRINGEN - Karel Eykman (De Harmonie)

Er zijn schrijversnamen die je je hele leven vergezellen en die van Karel Eykman is er daar één van. Dat begon bij de televisieuitzendingen van Woord voor Woord, waar zijn bewerkte bijbelverhalen verteld werden door Aart Staartjes, en de tekeningen van Bert Bouman getoond werden. Uiteraard lazen we thuis ook uit de Woord voor Woord-kinderbijbel. Daarna waren het zijn liedjes en sketches die ik zag en hoorde: in de Stratemaker-op-zee-show en de J.J. de Bomshow - ook al was het niet de bedoeling dat ik daar (vanwege grof taalgebruik) naar keek. Nog later, toen ik op de Pedagogische Academie met kinderpoëzie in aanraking kwam, begon ik zijn bundels te lezen en te waarderen.
Een enkele keer heb ik hem ook mogen ontmoeten - gedurende een memorable treinreis vanuit Limburg liet hij handgeschreven gedichten zien, op het kladblok dat hij altijd bij zich heeft.

Nu is Karel Eykman tachtig jaar geworden. Behalve felicitaties is ook bewondering en ruime aandacht op zijn plaats. Vandaar dat ik in dit Leestips-blog één keer een uitzondering maak en een dichtbundel aanprijs die niet per se (of helemaal niet) voor kinderen is gemaakt. In het net verschenen JAARRINGEN blikt Eykman op een unieke manier terug. Hij schreef voor elk jaar van zijn leven een gedicht. Het is misschien wel zijn beste bundel geworden. Mooi is de lichte toon, met alle melancholieke, maar ook laconieke toetsen die hij die toon meegeeft. Ook de eerlijkheid imponeert: hij beschrijft niet alleen de hoogtepunten, maar ook, bijvoorbeeld, een verliefdheid op een andere vrouw. Natuurlijk komen zijn kinderen en zijn geliefde en zijn collega's van het Schrijverscollectief (zijn vriendschap met Aart Staartjes, zijn soms lastige verhouding met Willem Wilmink) ook aan bod. Maar hij kiest voortdurend details die meer vertellen dan het geheel had kunnen doen. Dit is een schrijver die met een penseel met weinig haren een compleet leven tevoorschijn schildert. Karel Eykman heeft simpelweg een van de beste dichtbundels van het jaar afgeleverd, en dient gevierd te worden om zijn totale werk, maar óók om deze prachtige nieuwe bundel - en daarin zijn oog voor het perfecte, simpele, alleszeggende detail.