APPLAUS VOOR PAPA BEER - Benjamin Chaud (Querido)

De Franse tekenaar en schrijver Benjamin Chaud was al redelijk bekend van de verhalen over Pomelo (in 2005 kreeg hij een Vlag en Wimpel van de Penseeljury voor POMELO EN ZIJN PAARDENBLOEM), maar nu zijn er dan de grote, uitbundige prentenboeken over Papa Beer en zijn zoontje Kleine Beer. Het eerste van de reeks verscheen onlangs bij uitgeverij Querido, en straalt een enorme hoeveelheid plezier uit. Het verhaallijntje is dun: Papa Beer gaat winterslapen, maar Kleine Beer volgt een late bij en belandt in de stad, waar zijn vader hem terugvindt in het operagebouw. Maar de platen zijn heerlijk exuberant. Op elke spread kun je zoeken en zoeken en zoeken naar de achternagezeten bij, naar Kleine Beer, maar ook naar allerlei mensengezichten en mensentafereeltjes. Een heerlijk boek, opgetrokken uit lol.

APPLAUS VOOR PAPA BEER werd vertaald door Jacques Dohmen.

KIND VAN DE WESTHOEK - Wouter Sinaeve & Nyklyn (De Eenhoorn)

Dit is een oorlogsboek zoals je er zelden een ziet. De oorlog waar sprake van is in het boek is de Eerste Wereldoorlog, de oorlog waarmee elke Vlaming van een bepaalde leeftijd in familiegeschiedenissen mee geconfronteerd werd en waar Vlaamse kinderen nog steeds op school veel over horen (veel en veel meer dan Nederlandse kinderen). Toen schrijver Wouter Sinaeve negen jaar was vond hij in de Westvlaamse akker achter zijn ouderlijk huis vele 'schatten' uit de oorlog. In dit boek heeft hij die speelse omgang met de oorlog laten verbeelden door fotograaf Nyklyn (pseudoniem van Nyk Dekeyser). Die heeft dat blakend gedaan. In oogverblindende foto's (prachtige composities, prachtige kleuren, prachtige afsnijdingen) zien we niet alleen het spel van het naamloze jongetje, maar ook de echte ernst van de oorlog, verbeeld in tableaus met speelgoedsoldaatjes. De tekst is summier en voegt precies datgene toe wat nodig is. Een origineel en raak kleinood, dit 'Kind van de Westhoek'. Voor kinderen. En ook voor hun ouders. 

TAKKENKIND - Gerda Dendooven (Querido)

Robuuste sprookjes, laat die maar aan Gerda Dendooven over. Dit is er weer zo een. Een vrouw wil een kind, haar man gaat zuchtend op pad, door de kou, vindt geen kinderen naar tevredenheid en komt thuis met een stuk hout. Maar het takkenkind vindt toch een warm onthaal - na enige aarzeling.

Met gein en lekker onpedagogische logica zet de schrijfster en tekenares hier een sappige vertelling neer. De getekende en geknipte en geplakte illustraties zijn weer even helder en grappig als we ze van Dendooven gewend zijn. Een mooi nieuw oerverhaal.

JOSEPHINA, EEN NAAM ALS EEN PIANO - Jaap Robben & Merel Eyckerman (De Eenhoorn)

'Oma's zijn oud. Heel oud. Sommigen waren er al voordat de dinosaurussen bestonden.' Zo begint JOSEPHINA, een prentenboek over een oma en haar kleinkind, over de tijd die oma's achter zich hebben en misschien vóór zich. Er zijn meer prentenboeken over dit thema, maar zelden zijn ze zo mooi geschreven als dit zowel poëtische alsook nuchter-grappige verhaal van Jaap Robben.

Zelden zijn ze ook zo mooi getekend. Merel Eyckerman omlijst alles met bloei - bloei van rozen en andere bloemen (ze zijn bijna op elke plaat te zien en wijzen vooruit naar hoe het kleinkind de toekomst van oma ziet) - maar ook bloei van kleur, van warmte, van een perfecte keuze voor detail en de juiste dosering van grappige absurditeiten. Zo groeien op de tafel waaraan oma foto zit te kijken óók kleine eilandjes met palmbomen. En in een strandscène aan de rand van een voorstelling staat een levensgroot ijsje rechtop in het zand. De patronen van jurken, tapijten en zwemdino's contrasteren prachtig met egalere kleurvlakken (zoals dat van de zee of de piano) en dat alles bij elkaar maakt dat je het prentenboek uiteen zou willen halen en elke bladzijde los zou willen ophangen. Dit boek is een pracht.

DE NACHT VAN 2 APRIL - Jan Simoen (Querido)

In de nacht van 2 op 3 april 1943 gebeurde er iets in het Vlaamse kuststadje Middelkerke dat bijna twintig jaren later de jonge Joris en zijn vrienden nog bezighoudt. Want: was Joris er wel geweest als die nacht anders was verlopen? Of was hij er in halve vorm geweest?

Dit soort kinderlijke, maar essentiële vragen stelt Jan Simoen in zijn nieuwste boek. Maar het mooie van dit verhaal is óók dat het zo luchtig blijft. Het boek is zo geschreven dat het, als je het leest, aan je verteld lijkt te worden door een tegenover je zittende negenjarige Joris. Die trouwens elk moment weg kan rennen omdat zijn vrienden en zijn kleine broertje hem roepen om in de duinen oorlogje te gaan spelen. Of die plaats moet maken in de keuken voor een salto van zijn vader.

Erg fijn vrolijk én spannend boek! Met tekeningen van Simoens échte broer Peter.

WAAR IK BEN - Diet Groothuis & Merel Eyckerman (De Eenhoorn)

Dit is het jaar van een heropleving van dichtbundels voor kinderen. Er is al veel moois verschenen, maar hier is dan het sterke debuut van Diet Groothuis: in vierenvijftig verzen dicht ze losjes, maar ook precies. Ze strooit niet al te kwistig met rijm, maar wel nét genoeg om de regels bij elkaar te houden. Haar blik op de wereld piept vanuit de herkenbaarheid over het randje naar het bijzondere, het uitnemende van dat wat er om ons heen is - waardoor we met een klein tikje tegen ons hoofd toch anders gaan kijken. De gedichten worden werkelijk strálend begeleid door de tekeningen van Merel Eyckerman. Wát een precisie, wat een elegantie, wat een ingehouden blijheid, wat een kleurgebruik. Door het welhaast perfecte samengaan van haar beelden met de gedichten weet ze het boek een gaafheid mee te geven die ook vanzelfsprekend aandoet: zó moet dit boek eruit zien, en niet anders. Het boek is daarnaast schitterend vormgegeven en gedrukt, en dat alles samen zorgt ervoor dat we met WAAR IK BEN een van de mooiste boeken van het jaar in handen houden.  

RISK - Jelmer Soes (Gottmer)

Nieuwe stemmen in de jeugdliteratuur zijn onontbeerlijk. Dit is zó'n onontbeerlijk debuut: Jelmer Soes' RISK. Over Stiene, die door haar raadselachtige vriend Risk (eigenlijk: Kris) 'ST' wordt genoemd, Special Treatment. Over het huis dat zij - samen met andere 'hangjongeren' - hebben in de vorm van een houten speelkasteel. Maar eigenlijk over de moeilijke fase waarin je beseft dat je ouders hun handen niet meer als een dakje boven je hoofd houden (soms, zoals in dit boek: kúnnen houden) en waarin je op zoek moet naar andere daken. Maar hoe doe je dat? Waar kun je schuilen? Wie laat je bij jou schuilen? Deze onderliggende vragen zijn heel mooi vervat in dit boeiende verhaal. Je leest door, omdat je het einde wilt weten, maar intussen leer je Stiene, en toch ook Risk, steeds beter kennen. Het mooist aan het boek is de stijl. Jelmer Soes kan prachtig zintuiglijk schrijven én hij heeft een groot inzicht in mensen. Dat gaat nog een blinkende carrière opleveren. Let dus vanaf nu op zijn naam. Jelmer Soes!