donderdag 12 oktober 2017

SCHILDPADDEN TOT IN HET ONEINDIGE - John Green (Gottmer)

Zes jaar lang werden de verwachtingen opgebouwd - zes jaar lang na het krankzinnige succes van Een weeffout in onze sterren. Afgelopen dinsdag verscheen, wereldwijd, Turtles all the way down, bij ons - opnieuw in een prachtige, heerlijk lezende vertaling van Aleid van Eekelen-Benders - getiteld Schildpadden tot in het oneindige. Laat ik het maar meteen zeggen: alle verwachtingen worden waargemaakt en misschien wel overtroffen.

Natuurlijk zijn er de bekende John-Green-ingrediënten (wetenschap, filosofie, hoogintelligente hoofdpersonen), maar ik denk dat ik me niet vergis als ik zeg dat die dit keer in een grotere dichtheid gepresenteerd worden. Er is nog altijd humor (die in dit boek van de beste vriendin van hoofdpersoon Aza komt), maar het zwaartepunt is vooral de uitzichtloosheid van de mentale ziekte van Aza: dwanggedachten over bacteriën. Green schrijft hier zo met kennis van zaken over, met zoveel invoelingsvermogen en met zoveel diepte dat de passages waarin Aza's ziektestem het wint van haar 'gezonde' stem heel beklemmend zijn, en je even niets anders kunt dan het boek wegleggen.

Schildpadden tot in het oneindige is intelligent en gelaagd, onvoorspelbaar en realistisch - Green gaf het boek bijvoorbeeld geen makkelijk hoopvol einde én geen makkelijk zwart einde. De metaforen (zoals die waar de titel vandaan komt) zijn krachtig, er is zoveel in de roman dat je niet eerder zo las, de plot is aanwezig, maar - heel prettig - niet van groot belang, en alles vertrekt vanuit de vraag: ben je je eigen auteur? Schrijf je je dagen uit en loop je ze dan achterna? Is Aza fictief, is iedereen fictief? Fundamentele vragen, en het knappe van Greens zesde roman is dat je er geen mentale ziekte voor hoeft te hebben om die vragen zich toch te laten vermengen met die van jezelf. Over dit boek raak je niet snel uitgedacht, en het zal voor heel veel jongeren, overal in de wereld, een belangrijk boek zijn.
Ja, na die zes jaar is het duidelijk voor mij: met Schildpadden tot in het oneindige sluit Green aan bij zijn eerdere werk, maar trekt tegelijkertijd zijn oeuvre naar nog essentiëlere gronden.

Dit boek werd in korte tijd, maar zeer consciëntieus én soepel, vertaald door Aleid van Eekelen - Benders.