vrijdag 3 april 2020

UIT ELKAAR - Bette Westera & Sylvia Weve (Gottmer)

O, dit duo! Westera & Weve maakten samen al de ene indrukwekkende bundel na de andere:
Ik leer je liedjes van verlangen en aan je apenstaartje hangen (2010),
Aan de kant, ik ben je oma niet! (2012),
Doodgewoon (2014),
Was de aarde vroeger plat? (2017)
en nu het vorig jaar verschenen Uit elkaar.

Westera werkt altijd met een thema, en dat is dit keer, uiteraard 'scheiden'. Dat valt trouwens ruim op te vatten, want er staan ook verzen in de bundel die gaan over een babyzusje krijgen, of over (erg leuk gedicht) twee pinguïnmannetjes die samen een ei willen uitbroeden. Zoals altijd staan de versvormen weer virtuoos in het gelid. Het is ongelooflijk hoe Westera de technieken van rijm en ritme beheerst. Alle zesenveertig gedichten zijn daar goede voorbeelden van, maar met het quoten van één couplet uit 'Mijn vader' wordt al veel duidelijk:
Zijn mountainbike verdwenen uit de schuur.
Geen vlokken meer op tafel van de Lidl,
maar chocoladehagel extra puur.
Alleen nog ecologisch afwasmiddel.

Alle gevoelens die er rondom een scheiding kunnen bestaan worden verkend. Zo is er een prachtig en pijnlijk vers (een van de allerbeste uit de bundel, vind ik) over hoe het voelt als je je vader hebt zien staan zoenen met iemand anders, hij dat heeft gemerkt en jou vervolgens vraagt om niks aan je moeder te vertellen. Ook heel sterk: het gedicht 'Goeie antwoorden op foute vragen', waarin bijvoorbeeld aangeraden wordt om op de vraag 'Welke van jouw moeders droeg jou negen maanden in haar buik?' te antwoorden: 'Geen idee, ik ben gevonden onder een frambozenstruik.' Briljant.

Het gaat van verdrietig naar vrolijk - van de zin 'Ik hoor om altijd blij te zijn gewoon bij allebei te zijn' tot de regels 'Mijn moeders huis, mijn vaders huis. In beide ben ik even thuis. In beide is het even fijn, en nergens wil ik liever zijn.' Het gaat over niet alleen over vaders en moeders, maar ook over oma's en ooms, die verhuisd kunnen zijn naar plekken als Rotterdam, Kos en Uruguay (daar rijmt Westera dan weer heel lekker op).

Het beeldend werk van Sylvia Weve (Max Velthuijs-prijs 2019) is ook hier weer glorieus. Van eeuwig trouwe zwanen die toch nieuwsgierig naar een andere zwaan zijn, maakt zij dieren met in elkaar verstrengelde nekken die allebei verlangend een ander dier nakijken - terwijl onderaan de pagina een hele rij kuikentjes beduusd staat te zijn. Ook de smekende chihuahua op bladzijde zeventien krijgt een getekende hoofdrol door hem klein en alleen op een verder witte bladzijde te plaatsen. Samen met de - opnieuw - bijzondere vormgeving van bockting design is Uit elkaar daardoor een van Westera-Weve's beste boeken en zeker een van de beste van de totale 2019-oogst.

48 (dubbele) bladzijden, leeftijd: 9+ en alle leeftijden
Bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.