maandag 22 juni 2020

DE LIJST VAN DINGEN DIE NIET ZULLEN VERANDEREN - Rebecca Stead (Querido)

Op bladzijde 200 van dit prachtige nieuwe boek van Rebecca Stead staat het mooi verwoord: 'Ik zag in mijn hoofd al die heldere lijnen, zoals lasers bijvoorbeeld, die me met iedereen verbonden die ik kende. [...] Ik zag mezelf op bed en er schoten zo veel lijnen uit me dat ik net een bloem was of zo, die openging.'

Daar gaat het vaak over, in Steads werk. In haar debuut Als je terugkomt (2010) was dat al zo, maar ook in de opvolgers De spionnenclub (2013) en Wie je morgen bent (2016) - de constellaties aan personen waarin we onszelf bevinden. Altijd zijn de hoofdpersonen 'gewone' kinderen die iets meemaken dat op zichzelf niet eens zo spectaculair is, maar wat Stead toch de gelegenheid geeft om te laten zien hoe we allemaal verbonden zijn met elkaar, hoe alles wat je zegt zomaar gevolgen kan hebben, en hoe nadenken en moed om terug te komen op wat er is gebeurd of gezegd niet genoeg geprezen kan worden.

Zo fijn-dagelijks en vaardig-fijnzinnig is ook De lijst van dingen die niet zullen veranderen weer. Het boek had overigens ook Maan en andere maan kunnen heten, want met dat beeld (uit twee naast elkaar gelegen ramen naar de maan kijken en toch beseffen dat het dezelfde maan is) toont Stead ons mooi het dilemma van kinderen van gescheiden ouders. Die kinderen moeten altijd, op de een of andere manier, hun twee 'manen' met elkaar zien te verbinden.
In het geval van de tienjarige Bea lijkt dat eerst niet zo'n probleem: haar ouders zijn nog bevriend met elkaar, hebben afgesproken dat ze altijd in de buurt zullen blijven wonen (dit schreven ze voor de kleine Bea in een schrift, met daarin een lijstje met dingen die nooit zullen veranderen), maar Bea's vader is nu eenmaal homo, en vond een nieuwe grote liefde in Jesse. Bea is gek op alle drie, op haar moeder, op haar vader en op Jesse, en dan blijkt Jesse ook nog eens een tienjarige dochter te hebben, die, nu de twee mannen gaan trouwen, Bea's nieuwe zus wordt! Maar heeft dat meisje (Sonia) al goed naar háár twee manen gekeken?

In dit boek komen dus ook nog veel andere personages voor. De meester, haar beste vriendje, klasgenoten, de therapeute waar Bea gesprekken mee heeft, en ook... Jesse's jongere broer Con. Die moeite heeft met Jesse's homoseksualiteit. Daar begrijpt Bea niks van en dus nodigt ze hem stiekem uit voor de bruiloft - met alle gevolgen van dien.  Een aantal passages rondom met name deze verhaallijn zijn zo ontroerend dat je het boek af en toe naast je neer moet leggen en iets weg moet slikken.

Stead weet alle lijnen naar alle personages ruimte te geven, en het resultaat is een heerlijk boek, dat, zoals de New York Times zo mooi schreef, 'geweven is van precies de juiste draden.' De lijst van dingen die niet zullen veranderen gaat over hoe we moeten leven, en hoe een geweldig meisje (dat net als wij is) daar achter komt. Met precies de juiste lichtheid, precies de juiste beelden en precies de juiste warmte. Met dit boek laat Rebecca Stead nóg duidelijker zien waarom we de ontwikkeling van haar oeuvre op de miniemste stapafstand moeten blijven volgen.

232 pagina's, leeftijd: 10+
Koop dit boek bij je lokale boekhandelaar, of bestel het hier.
Het werd vertaald door Jenny de Jonge.