DE NEUS VAN ARTHUR - Kaat Vrancken (Querido)

Het is altijd fijn als er weer een boek van Kaat Vrancken verschijnt. En dan is dit ook nog eens het eerste van een serie, getuige het logo op het omslag wat vermeldt: 'De Familie Staartjes'.
Die familie is een familie Kluivers, een hondachtig soort mensen, dat de specifieke vaardigheden van honden en mensen in zich verenigt. Laat het maar aan Vrancken over om dat geloofwaardig te beschrijven: als geen ander is zijn op de hoogte van hoe honden nieuwsberichten ruiken in de straat, hoe geuren sowieso hun leven bepalen. Je zou bijna geloven dat de schrijfster zelf ook een Kluiver is.
Hoofdpersoon Arthur heeft het niet heel fijn op school: hij wordt nogal eens gepest, en dan moet hij ook zijn kluiver-zijn nog verborgen zien te houden. Maar er is wel een meisje dat hij leuk vindt, en als op een dag haar katten gestolen zijn, kan Arthur zijn hondenspeur-eigenschappen goed gebruiken. Alleen: katten...
Het boek bevat nog een tweede avontuur en samen met de tekeningen van Bert Dombrecht zet Vrancken een fijne nieuwe wereld neer, waarbij het hopen is op een snel tweede deel.

KROONSZ - Marco Kunst (Lemniscaat)

Na het realistische VLIEG! schreef Marco Kunst (behalve aan een aantal deeltjes in een leesserie voor uitgeverij Zwijsen) aan een nieuw dik jongerenboek in het historische/fantasy-genre, KROONSZ. Naar eigen zeggen werkte hij er jaren aan, en dat is ook te lezen. Het verhaal, waarin Zacharias Kroonsz en zijn zoon Wessel sleutelen aan een instrument waarmee de levenslijnen van mensen te bespelen zijn, steunt op zeer gedegen onderzoek. Het begin in de zeventiende eeuw en eindigt in 2014, en Kunst heeft oude geschriften en theorieën over leven en dood tot zich genomen, hij weet duidelijk waar hij het over heeft als bijvoorbeeld de geschriften van Spinoza langskomen. Dat maakt dit boek tot een verhaal zoals er maar weinig andere zijn. Het eindigt in een spannende apotheose, waarin al dat geschiedkundige juist weer heel modern wordt, tot aan referenties aan Dutroux toe. Marco Kunst is een uitzonderlijk en eigenzinnig schrijver, en dat laat hij ook in KROONSZ weer ruimschoots zien.

HET GROTE OUDE MEESTER DIERENBOEK - Marthe Wijngaarden (Waanders uitgevers)

Dit boek kwam er - weten we uit het voorwoord - door een tweejarige. Zoon Thijme, van maakster Marthe Wijngaarden, wilde boek na boek over dieren bekijken en voorgelezen krijgen. Zelf is Wijngaarden gefascineerd door de schilderijen van oude meesters, en uiteindelijk leverde de combinatie van die twee liefdes dit mooie kijkboek op.
Uit vele oude kunstwerken werden de portretten van allerlei dieren gelicht. In een heldere vormgeving (van Jelle F. post) zien we bijvoorbeeld de stier van Potter, het puttertje van Fabritius, maar ook een muis, twee stekelvarkens, een olifant, een schaap, een paard en zelfs een zebra. En natuurlijk mijn favoriet: de eland, uit een schilderij van George Stubbs (1770). Het boek is compleet met een duidelijk voorwoord en een mooie verantwoording, waarin we de hele schilderijen zien, en alle gegevens lezen. Prachtige uitgave - en een boek dat ik als kind graag had gehad.
(Meer info, en een kijkje in het boek: hier.)

ZAC & MIA - A.J. Betts (Blossom Books) - IK + EARL + DE STERVENDE RACHEL - Jesse Andrews (Pimento)

Twee boeken waarin een jongere te maken krijgt met een andere jongere die kanker heeft. En in beide boeken een prachtig portret van een onverwachte vriendschap.

In ZAC & MIA ligt Zac in het ziekenhuis en leert, omdat ze naast hem ligt, de stuurse Mia kennen. De hoofdstukken worden om en om vanuit Zac of Mia verteld, en al snel wil je door- en doorlezen. dat komt door de intrigerende verhaallijn, door de onverwachte bochten in het verhaal, en vooral door de warmte waarmee A.J. Betts deze twee sterke jongeren tekent.

Greg, 17, uit IK +EARL + DE STERVENDE RACHEL, is een onvergelijkelijke hoofdpersoon. Niet mooi, niet per se nobel, en toch moet juist hij het moreel van de aan kanker stervende Rachel hoog zien te houden. Schrijver Jesse Andrews heeft iets onverwachts gedaan: hij knoopt niet op een vioolmuziek-achtige manier alle verhaallijnen aan elkaar, en speelt op een vrijmoedige wijze met humor. Daarmee wordt dit boek een boek waarin je regelmatig hardop lacht (dat Rachel graag naar Gregs onbegrijpelijk grappige monologen luistert is goed te begrijpen), terwijl toch ook het bitter en de verwarring niet overgeslagen worden.
Bijzondere boeken, en allebei horend bij de top van wat er de laatste jaren aan vertaalde young adult romans is uitgekomen in ons land. 

ZAC & MIA werd vertaald door Aimée Warmerdam, IK +EARL + DE STERVENDE RACHEL door Ellis Post Uiterweer.

GA TOCH FIETSEN! - Philip Hopman & Joukje Akveld (Querido)

Een adorabel klein pandabeertje fietst verbeten door de stad, de stad uit, naar het platteland, en dan steeds minder verbeten terug. Hier is sprake van boosheid. En ja hoor, Boese heeft ruzie met zijn vriend Willem en houdt het binnen niet meer uit. Maar tijd en inspanning helpen, en aan het eind zijn ze weer gekalmeerd samen. Dit uitzonderlijk grote formaat prentenboek, een viering van de beeldwereld van supertekenaar Philip Hopman, staat vol met fietsers. En auto's. En bromfietsen. En motoren. En al die rijtuigen worden bemand door een waaier aan dieren, die natuurlijk staan voor de vreemde - en welwillende - rij aan schepselen die wij met z'n allen zijn. Op elke plaat is van alles aan te wijzen en het verhaal van Joukje Akveld leidt ons door die bonte wereld zoals de route die Boese fietst hem door zijn gemoed leidt. Grachten, landerijen, racers, plezierpeddelaars: er is veel, veel, veel te zien en dat maakt dit boek tot een fijne atlas van dierlijk-menselijke beweeglijkheid.

VERTEL ME WIE WIJ WAREN - Rindert Kromhout (Leopold)

Ik weet niet wat het is tussen het schrijven van Rindert kromhout en mij, maar het klikt. Het klikt enorm. Zijn drie boeken over de Bloomsbury groep, waar dit na SOLDATEN HUILEN NIET en APRIL IS DE WREEDSTE MAAND het derde van is, heb ik steeds verslonden, en ook nu las ik het boek letterlijk in één lange haal uit. In VERTEL ME WIE WIJ WAREN vertrekken we vanuit de zeventiger jaren van de afgelopen eeuw, als bijna alle volwassenen uit de eerdere boeken al lang overleden zijn. Quentin en Angelica, broer en (half)zus, kijken terug op een aantal niet eerder belichte verhalen, soms van 'bijfiguren' als kokkin Grace of weldoenster Lady Ottoline Morell, maar die herinneringen worden getoetst aan het oude geheugen van Duncan Grant - de laatste van de 'oude garde'. Het levert dus wat mij betreft opnieuw een heerlijk boek op, en ik zou er best wat voor geven als dit tóch nog niet het laatste deel over de Woolfs en de Bells zou kunnen zijn.

ELEANOR & PARK - Rainbow Rowell (Van Goor)

ELEANOR & PARK is een uitzonderlijke young-adult-roman die verslag doet van een zeer grote liefde. De roodharige, naar eigen zeggen iets te stevige Eleanor ontmoet de dunne, half-Aziatische jongen Park, ze blijken beiden van comics te houden en van dezelfde muziek, en daar is de start van hun eerst aarzelend beginnende verhouding, maar al snel als absoluut aanvoelende grote liefde. In korte hoofdstukjes, om en om vanuit de geliefden geschreven, voert Rainbow Rowell ons meesterlijk mee naar het hart van deze twee. Als boeken dienen om je met het hoofd en hart van iemand anders te laten denken, dan is ELEANOR & PARK daar een schoolvoorbeeld van. Eleanor ligt flink onder vuur, door schoolpesterijen, en later door iets veel bedreigenders, en dat zorgt voor een apotheose waarin je intussen zo van die twee bent gaan houden, dat je in de laatste veertig bladzijden razendsnel de afloop wilt weten, maar ook heel langzaam wilt lezen, om niet weg te hoeven van Park en Eleanor. Een betere ingang tot verliefdheid zullen we niet vaak meer krijgen.  

Dit boek werd vertaald door Ineke Lenting en Annelies Jorna.

DONDS OFFER - Siobhan Dowd (Van Goor)

Vier prachtige jeugdromans schreef ze, Siobhan Dowd, waarvan ze er maar een paar zelf zag verschijnen: ze overleed veel te vroeg. In haar nalatenschap werd nog een novelle gevonden, en we mogen blij zijn dat het verhaal alsnog tot ons komt. In DONDS OFFER staat het kleine, precieze verhaal van Darra - hoewel, zo klein is het verhaal niet. In deze mythisch aandoende vertelling zal Darra geofferd worden aan Dond, een nare wraakgod. Darra is namelijk het dertiende kind van haar moeder, en de traditie schrijft nu eenmaal voor dat, om het eiland voorspoed te brengen, zo'n kind op haar of zijn dertiende verjaardag gevoerd moet worden aan de golven. Verdrinken is een pijnloze dood, stelt Darra's verzorger Cail. Maar of dat waar is? En of alle andere waarheden ook waarheden zijn? Dowd ontrafelt dat mooi, in dit kleinood. Fijn dat het boekje ook in Nederland werd uitgegeven.

DONDS OFFER werd vertaald door Tjalling Bos.

SUPERHELDEN.NL - Marcel van Driel (De Fontein) - ENDGAME, DE OPDRACHT - James Frey & Nils Johnson-Shelton (Van Goor)

Recent las ik twee boeken waarin jongeren moeten spelen voor hun leven. ENDGAME is het nieuwe megagrote project van bestsellerauteur James Frey (en zijn co-auteur Nils Johnson-Shelton). Het boek is het begin van een trilogie, maar tevens onderdeel van een veel groter universum: er zijn YouTubechannels, films, apps en er is een wereldwijd spel gekoppeld aan het boek, waarbij jongeren een werkelijk bedrag van een half miljoen dollar kunnen vinden. Op dit moment zijn er, een maand na verschijnen van het boek, al 80.000 mensen aan het spelen. Het boek heeft een serieuze, spijkerharde opzet: twaalf jongeren, die de representanten zijn van twaalf bloedlijnen van over de hele wereld, moeten de Endgame spelen. Bij de Endgame zullen alle deelnemers sneuvelen, en de goden (aliens?) zullen slechts één deelnemer laten winnen, en daarmee één bloedlijn laten overleven. Het boek is vanuit verschillende perspectieven verteld en leest als een razende actiefilm.

SUPERHELDEN.NL is het eerste deel van een trilogie die inmiddels voltooid is. Minder groot opgezet dan ENDGAME, maar ook verbonden met een game. In SUPERHELDEN.NL worden jongeren uitgekozen om op het eiland Pala een opleiding te volgen tot Superheld. Ook hier veel actie en een grote greep, en extra interessant aan deze reeks is de verbinding met andere boeken. Zo claimt het brein achter de naargeestige Superhelden-onderneming dat hij Mr. Oz is, en zo zijn er ook referenties aan bijvoorbeeld The Lord of the Rings. Auteur Van Driel bewees met deze reeks dat niet alle fast-pace fantasy-trilogieën vertáálde trilogieën hoeven te zijn.

ENDGAME, DE OPDRACHT werd vertaald door Henrieke Herber.

DOOD-GEWOON - Bette Westera & Sylvia Weve (Gottmer)

Van de reeks dikke poëzie- & beeldboeken die Sylvia Weve en Bette Westera samen maakten is nu de beste verschenen. Een belevenis. Westera schreef - in haar vlekkeloze vormvaste stijl - een ruime verzameling verzen over de dood, over rouw, over nabestaanden én over het leven. Sommige verzen zijn versjes, en grappig, andere zijn eerder balladen of klaagzangen. Ze zijn dus heel divers, zelfs soms onberijmd, en ze bevatten verwoordingen voor bijna alle leeftijden. Van indroevig tot luchtig, in deze gedurfde bundeling vinden we het allemaal.
Sylvia Weve is adembenemend op dreef in dit boek. In de werkelijk fantastische vormgeving van Bockting Ontwerpers, met halve en hele bladzijden, op duur papier, met leeslint en linnen band (hulde aan Gottmer), straalt Weve op elke spread. Ze is virtuoos divers en switcht van uitbundig naar puntig. Ze varieert in stijl, in techniek, in lijnvoering en rechtvaardigt daarmee deze conclusie: dit is een fenomenaal boek.

PUZEMUZE OF OP WEG NAAR ROTHKO - Wim Hofman (Leopold/Gemeentemuseum Den Haag)

In de onvolprezen museumprentenboekenreeks van Leopold en het Gemeentemuseum nu weer een nieuw schitterend deel: PUZEMUZE OF OP WEG NAAR ROTHKO. Alles aan dit boek is verheugend. Ten eerste is er de terugkeer van Wim Hofman. Niet dat hij echt weg is geweest, maar de verschijning van het laatste nieuwe boek lag toch al even achter ons. Ten tweede is er de terugkeer van Puzemuze! Dat geheimzinnige verschijninkje ('Daar is Puzemuze, zomaar uit de lucht komen vallen') kwam al in meerdere boeken voor, en is dus minstens dertig jaar oud. Maar daar is ze weer, met haar vliegmasjientje. Luuk en Kwastje zijn nieuw (al zijn ze familie van Fup en Lusje uit Hofmans eerdere boeken), en in dit heerlijk grillige verhaal schilderen ze, ze praten over schilderen, raken verdwaald in Onland (dat aan een van de landen uit de avonturen van Koning Wikkepokluk doet denken) en belanden tenslotte veilig in het museum, voor de schilderijen van Rothko. Die staan net zo lekker intens in de verf als Hofmans kleuren. Ook de voor-voorbladzijde en de na-nabladzijde over de tijd dat de zon nog kon praten zijn fijn Hofmanniaans en omsluiten een van de allerbeste kunstprentenboeken uit de reeks. Wat een plezier. 

HIER WAAKT OMA - Stefan Boonen/Melvin (De Eenhoorn) - DE JONGEN DIE STEEDS VIEL - Thea Dubelaar (De Eenhoorn)

Twee nieuwe leesboeken van uitgeverij De Eenhoorn, die om verschillende redenen bij kinderen in de smaak zullen vallen. DE JONGEN DIE STEEDS VIEL gaat over Timtom, die op een dag zijn eigen naam stom vindt, en hem verandert in Daan. Maar zodra hij dat doet lijkt hij wel twee jongens, een aardige (Timtom) en een stoere (Daan). De een helpt de ander, dat wel, maar aan het eind van het verhaal moet hij toch een keuze maken. Fijn om te lezen, dit nieuwe goed ingevoelde leesboek van Thea Dubelaar. De tekeningen in dit boek zijn van Aimée de Jongh.


HIER WAAKT OMA is wat je een kinder-beeld-novelle zou kunnen noemen. Wat er vooral afstraalt is pret. Boonen schreef over een groepje van 10 kinderen dat met oma uit logeren gaat. Ze trekken naar een geheimzinnig huis in het bos en beleven er avonturen die ze na afloop niet per se met hun ouders hoeven te delen. Het is een hilarisch geheel en dat komt vooral door de heerlijke tekeningen van Melvin. Hij speelt de hoofdrol in dit boek: op elke bladzijde is van alles te ontdekken, er is overal lol, en Boonen en Melvin hebben duidelijk uitstekend samengewerkt - ook trouwens met vormgever Dries Desseyn.  

ERBOVEN ERONDER (DE NATUUR) - Anne-Sophie Baumann & Clotilde Perrin (Holland)

In dit non-fictie-prentenboek is enorm veel te zien. Het is nét geen echt zoekboek, maar er valt toch genoeg aan te wijzen en terug te vinden op de vijf afdelingen van dit boek. Elk gedeelte heeft een erboven- en een eronder-gedeelte, en dat laatste is te zien als de pagina uitgeklapt wordt. Bovendien zijn er op elke pagina klepjes waarachter een nieuwe tekening of informatie staat. Zo nemen we dus een kijkje in alles wat er onder de rivier, onder de zee, onder de berg, onder het bos en onder de moestuin te vinden is. Het mooist aan dit boek - naast de opzet - zijn de tekeningen. Clotilde Perrins stijl heeft iets weg van die van Kitty Crowther, al staan de illustraties hier vooral in dienst van de informatie. Haar figuurtjes zijn aandoenlijk, haar dieren zijn aaibaar en haar landschappen doen je stuk voor stuk naar een lange wandeling in de natuur verlangen, in de hoop dat je dassen, padden, konijntjes en een ree tegenkomt.

ERBOVEN ERONDER werd vertaald door M. Hoogland.

BLUES IN F - Emke Rientsma (Gottmer)

Jeugdboeken waarin jongeren verliefd worden op hun docent - meestal is de afloop ervan te voorspellen. Het siert Emke Rientsma dat ze het aangenaam spannend houdt in haar debuut BLUES IN F. Daarbij is de hoofdpersoon, Janek, met zijn Poolse moeder en Nederlandse stiefvader, een jongen die je echt wilt leren kennen. Hij woont samen met zijn jongere broer Pawel bij zijn stiefvader, maar zijn moeder is ten tijde van het verhaal, opgenomen in een kliniek. Het boek speelt dus in Nederland, en op een Nederlands college, maar er staan ook kleurrijke episodes in van het bezoek van de jongens aan de familie in Polen. Rienstma's schrijfstijl is fris en ze heeft het verhaal van Janeks grote liefde voor docente Mirjam Siegal (want dat is het kernverhaal) zo opgeschreven dat je wilt blijven lezen én dat er best een tweede boek over Janek zou kunnen volgen. Daar hopen we dan maar op, want BLUES IN F smaakt naar meer.

HEEFT U SOMS EEN KNIPPERLICHTJE GEZIEN?/HUP, KONIJNTJE! - Bernard Carvalho (Book Island) - NOOIT MEER BANG - Mélanie Rutten (Book Island)

De kleine, maar onvermoeibaar enthousiaste uitgeverij Book Island komt dit najaar met twee bijzondere titels. Allereerst is daar een tekstloos prentenboek van de Portugees Bernard Carvalho dat zowel van links naar rechts als van rechts naar links gelezen kan worden. In warme, wat naïeve, volle, aquarel-achtige platen volgen we aan de ene kant de tocht van een vuurvliegje, dat op zoek is naar zijn grote liefde (grappig, verrassend einde) en als het boek van achteren naar voren wordt bekeken gaat het over een konijntje dat niet zozeer op zoek is naar liefde, als wel naar vriendschap. Een mooi kijkboek, dat door dit concept werkelijk beter bekeken wordt. Leuk!
Het dikkere prentenboek NOOIT MEER BANG van de Waalse Mélanie Rutten is van een heel ander slag. Het verhaal bestaat uit korte episodes die vooral een filosofische inslag hebben. De echte troef van dit boek zijn de schitterende tekeningen. Ruttens stijl is verwant aan die van Marc Boutavant en Kitty Crowther, en ook hier waterverfkleuren. Het zijn platen om naar te blijven kijken.
Twee prentenboeken, gekozen uit het internationale veld, die het aanbod dat er voor kinderen in Vlaanderen en Nederland is, aanzienlijk verrijken.

NOOIT MEER BANG werd vertaald door Katelijne De Vuyst.

WE GINGEN ACHTER HAMSTERS AAN - Bibi Dumon Tak (Querido)

Bibi heeft vanaf haar eerste boek een flinke blaasbalg onder de Nederlandse non-fictie voor kinderen gestoken, en sindsdien gloeit haar werk met een voortdurend sterke, heldere gloed. Met WE GINGEN ACHTER HAMSTERS AAN doet ze weer gedeeltelijk iets nieuws: ze schrijft reportages, met zichzelf als hoofdpersoon - dat zeg ik niet helemaal juist, want in feite zijn de dieren waarover ze schrijft de hoofdpersonen. Het gaat om dieren die de hulp van de dierenambulance nodig hebben. Bibi doet er vrijwilligerswerk en dat is dus de aanleiding voor deze vorm. De vorm is perfect, want de lezer wordt zo deelgenoot gemaakt van het lot van deze dieren, maar ook wil de lezer, samen met de ik-persoon (en haar mede-dierenambulance-werkers) het juiste doen, de misstappen makende baasjes uitschelden, de dierenarts assisteren, voldoen aan alle vragen van tante Lien, die de taken verdeelt, en nog veel meer. Bibi trekt je dit boek in en schrijft verhalen uit, die voelen als avonturen - ook al zou je soms willen dat ze, vanwege het dierenleed, anders afliepen, of dat ze niet nodig waren. Dichterbij kunnen we in een boek niet komen. De foto's en de bijschriften verhelderen op een duidelijke en grappige manier (een mooie bijrol voor demonstratiehond Lima) en de structuur en vormgeving (van Steef Liefting) van het boek zijn heel sterk. Weer een van Bibi's beste boeken dus.
 

MAURITS MUIS - Ingrid & Dieter Schubert (Leopold)

Samen met het Mauritshuis gaf Leopold dit heerlijke prentenboek uit - een sterke, volwaardige nieuwe van Ingrid & Dieter Schubert. Maurits Muis woont in het Mauritshuis en loopt er 's nachts tevreden door de zalen, samen met allerlei andere dieren. Maar deze nacht is er ook een dief aanwezig die - uiteraard - het Meisje met de Parel probeert te stelen. In een gezamenlijke inspanning van alle dieren wordt de dief gelukkig het museum uitgebonjourd. Het knappe van dit boek is de combinatie van de tekenstijl van de Schuberts met de beroemdste werken uit het Mauritshuis. Dat kan heel makkelijk gezocht aandoen, maar het tegendeel is waar: de Schuberts hebben een slimme, mooie en heel toegankelijke manier gevonden om de beroemdste werken in hun platen te integreren. Daarbij is het hoofdpersonage een muis waar je met plezier naar blijft kijken, en dus gun je hem zijn kleine, maar kostbare cadeautje aan het eind van het boek bijzonder graag. Een van de allerleukste kinderkunstboeken van de laatste jaren!

DE GOUDEN KOOI - Carll Cneut & Anna Castagnoli (De Eenhoorn)

We hebben er een tijdje op moeten wachten, maar er is gelukkig weer een nieuwe Carll Cneut - en het is er een met grandeur en durf en kracht. In een werkelijk schitterende uitgave (grote pagina's, linnen band, prachtig papier, een heerlijke vormgeving van Leen Depooter en Carll Cneut en een druk waarbij de kleur bijna loskomt van de pagina's) vertelt Cneut het verhaal van de prinses die op zoek is naar de meest bijzondere vogels. In een perfect evenwicht tussen volle bladzijden (de wereld van de vogels) en eenzame taferelen (de wereld van de prinses) wordt duidelijk dat de tekenaar hier een wereld neerzet die slechts even tot rust is gekomen op de bladzijden die je in je hand hebt, maar die ook buiten het boek moet bestaan - al hebben we Carll Cneut nodig om ons een venster voor te houden waardoor we die wereld kunnen zien. Een groots boek.

DE GOUDEN KOOI werd vertaald door Saskia De Coster.

ALI'S OORLOG - Lydia Rood (Leopold)

Toen Mikail Altun elf jaar oud was zat hij in groep acht van een Amsterdamse basisschool, waar Lydia Rood de Schoolschrijver was. Zij vertelde op de school over boeken en verhalen en liet de kinderen zelf schrijven. In het speciale talentenklasje kwam Mikail met een goed boekidee. Dat idee werd ALI'S OORLOG. Het is een heel sterk boek geworden. Het beschrijft - precies wat Mikail bedoelde - hoe een jongen klem komt te zitten tussen aan de ene kant de bedoelingen van de school en van zijn ouders en aan de andere kant zijn vrienden die een slechte invloed op hem hebben, maar zonder wie hij alleen zal komen te staan. Yessin, de hoofdpersoon van het verhaal, is zeer levensecht. Het boek biedt een spannend avontuur, maar daarnaast ook echt inzicht: zo is het om sociaal gevangen te zitten. Lydia Rood is een van onze belangrijkste schrijfsters en dit boek hoort tot die brede stapel van door haar aan ons geschonken belangrijke boeken.

DE GROTE OORLOG - Martijn van der Linden & Maranke Rinck (Lannoo)

In dit herdenkingsjaar (100 jaar sinds het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, die ook Grote Oorlog wordt genoemd), zijn meerdere herinneringsboeken verschenen, maar geen enkele is er zoals dit grote formaat prentenboek, met prachtige tekstloze panorama-tekeningen van Martijn van der Linden. In sterk sferische, heldere, juiste taferelen laat hij zien hoe het in de jaren 1914-1918 aan het front en achter het front was. Een zeer gelukkige keuze is de benadering via een vijftal dieren. We zien op elke plaat de koe, de kat, de hond, de duif en de ezel terug, ze zijn ankerpunten voor kijkende kinderen. Ook heel geslaagd: de korte toelichtingen (weetjes) achterin het boek, gegroepeerd per thema, per plaat. Mooi helder geschreven door Maranke Rinck, en de feiten zijn zo gekozen dat je met weinig tekst toch écht een overzicht van de oorlog krijgt. Dit is een voorbeeld van hoe een geschiedenisboek voor jonge kinderen zou moeten zijn. Daarbij komt nog de gave vormgeving van Kris Demey, en je krijgt een prachtig geheel.

IK BEN EEN GORILLA - Katherine Applegate (Lannoo)

Dit boek werd beprijsd met de Newbery Medal en dat is een enorme kroon. Hoofdpersoon is de gorilla (de zilverrug) die Ivan heet en in een piepkleine kooi leeft, samen met een zwerfhondje en een oude olifant. Er is een meisje dat hen een beetje in de gaten houdt, maar veel meer vrienden hebben ze niet. Het boek vertelt via Ivan (ja juist, het is in de ik-persoon!) over het dagelijkse leven van de dieren en hoe daar langzaam de zucht naar de vrijheid in sluipt. Applegate bereikt vrijwel onmiddellijk dat je als lezer in grote mate meeleeft met Ivan. Het boek doet je nadenken over de vrijheid die wij tentoongestelde dieren toestaan en kent een aantal bijzonder ontroerende hoofdstukken als Ivan zijn opdracht aan het kleine olifantje Ruby gestand doet: dat hij haar een uitweg zal bezorgen. Het verhaal is gebaseerd op ware gebeurtenissen en dat maakt het niet alleen triester, maar ook pregnanter. Mooi boek.


IK BEN EEN GORILLA werd vertaald door Harry Pallemans.

GROTE KLEINE POTVIS - Mariken Jongman & Yoko Heiligers (Marmer)

Mariken Jongman kennen we al van uitstekende kinderboeken, zoals onlangs nog het mooie ALLE DIEREN LEVEND EN VRIJ. Ook hier schrijft ze over dieren, over één bepaald dier zelfs: de potvis. En meer bepaald: het jong van de potvis. Het wil graag de diepzee onderzoeken. Jongman schrijft: 'Daar is misschien iets geks iets geheims iets groots.' En dan duikt het potvisjong van Yoko Heiligers naar beneden.
De platen van Heiligers zijn stevig, maar ze zijn ook teder. De kleuren steken perfect tegen elkaar af en geven het boek een mooie, wat ouderwetse uitstraling. GROTE KLEINE POTVIS is niet Heiligers' eerste prentenboek, maar het is wel opnieuw een sterk visitekaartje. Extra complimenten voor de heldere typografie, en voor de mooie vormgeving van het omslag!

DE JACHT OP DE SABELTANDTIJGER - Pieter van Oudheusden/Benjamin Leroy - ZELDA DE PIRAAT - Pieter van Oudheusden/Merel Eyckerman (De Eenhoorn)

Uitgeverij De Eenhoorn eert de onlangs overleden Rotterdamse schrijver Pieter van Oudheusden met twee blinkende prentenboeken. Van Oudheusden schreef over de oertijd (DE JACHT OP DE SABELTANDTIJGER) en over piraten (ZELDA DE PIRAAT) en in beide gevallen is de tekst gevat en voorzien van een vrolijke plot. Bij ZELDA schiet je op de laatste pagina zelfs flink in de lach.
Bij de beide boeken is heel feestelijk beeld. Merel Eyckerman tekende een heerlijke bende piraten - en, verderop in het boek, een heerlijke bende piratenmoeders. Ze zijn zo divers als hun namen aangeven en de enscenering en het kleurgebruik maken het boek tot een uitschieter. Datzelfde geldt voor wat Benjamin Leroy deed in de DE JACHT OP DE SABELTANDTIJGER. Hij houdt het precieze midden tussen karikaturaal en verhalend, zijn opgejaagde dieren zijn hilarisch, en ook hier een vrolijke bende: die van de oerstam, waaruit Olun extra wordt belicht. Hij wordt namelijk de eerste rotstekenaar, en ook die rotstekeningen zijn prachtig. Twee heel fijne boeken, met goede teksten van een betreurd schrijver, die door twee van de beste tekenaars in vrolijk zonlicht worden gezet.
 

FABIANS FEEST - Marit Törnqvist (CPNB/Querido)

Bij de viering van de afgelopen Kinderboekenweek hoorde uiteraard een bijzonder prentenboek, en een viering is het geworden: wat een schitterend boek is FABIANS FEEST van Marit Törnqvist. Het is zelfs een van de heerlijkste boeken van het jaar.
Het verhaal (met sterke, precies op de juiste manier geconcentreerde tekst) vertelt over de fantasie die Fabian in stelling brengt voor het beleven van het mooiste feest. En in vele grote platen, inclusief allerlei uitklapbladzijden (als om aan te geven dat het land van de fantasie geen grenzen heeft), wordt dat feest gevierd.
Er is zoveel fijns om te ontdekken: de snor van de man met de bombardon, de zonnetjes in de fietswielen van de zonnenbloemenmeneer, de textuur van de huid van de olifant, de hondjes die je door het boek heen vergezellen (om maar een paar voorbeelden te noemen) - FABIANS FEEST is dus een viering voor langer dan een Kinderboekenweek, dit boek is een viering voor weer en weer en weer.

DE DUIK - Sjoerd Kuyper & Sanne te Loo (Lemniscaat)

Zoals je tussen de pontons van een brug door duikt, diep, nog wat dieper, en het aangename suizen vult je hoofd, zo vergaat het je wanneer je in DE DUIK van Sjoerd Kuyper en Sanne te Loo plonst. Het boek is een heerlijke molen van verhalen en teksten en tekeningen, die samen toch ook een heel brede boog spannen.
Voor elk hoofdstuk werkt Kuyper in een nieuwe tekstsoort. We lezen brieven, scripts, gedichten, liedjes, en zelfs een mop en een libretto - maar het verhaal wordt niet onderbroken. En dat verhaal neemt ons mee naar nu, maar óók naar bijvoorbeeld de tijd van de afschaffing van de slavernij, hoe dat op Curaçao plaatsvond, maar dan dus het wérkelijke verhaal.
DE DUIK is lichtvoetig, zoals altijd bij Kuyper, is poëtisch, zoals altijd bij Kuyper, is een lekker uitwaaierend en soms fijn-realistisch (en fysiek) liefdesverhaal, zoals altijd bij Kuyper, maar het is ook een heel goed historisch boek.

Laten de hoofdstukken je al niet duizelen, dan doen de illustraties dat wel. Sanne te Loo verrast met een breed palet, ze geeft het verhaal een schitterend decor mee. Het is realistisch én kleurrijk, historísch én gevarieerd - en daarmee is Sanne te Loo als tekenares in dit boek de perfecte duikpartner van Sjoerd Kuyper. Voeg bij de eigenzinnigheid van de makers nog de eigenzinnigheid van de uitgever (een uitklapbladzijde, full-colour illustraties) en je hebt een van de belangwekkendste, fijnste boeken van het jaar.

EEN MENS IS GENOEG - Els Beerten (Querido)

We hebben na ALLEMAAL WILLEN WE DE HEMEL lang moeten wachten op een nieuw boek van Els Beerten, maar nu is het er dan: ÉÉN MENS IS GENOEG. En om maar meteen aan te geven wat ik ervan vond: het was de moeite van het wachten waard.

In drie delen vertelt  ÉÉN MENS IS GENOEG over Juliette. Zij krijgt het opgroeien niet cadeau: na de dood van haar vader blijkt haar moeder een lastige heerseres. De loop die het leven neemt zal Juliette voor altijd tekenen. Maar evenzeer als een boek over Juliette is dit een boek over haar geweldige, oudere broer Louis en over degene die haar zo graag tot de zijne zou maken: cafébaas en wielertalent Wilfried.

Het boek volgt Juliette door de jaren heen, en dat geeft diepte. Maar er is ook de taal, het fijne Vlaams van een dorpsgemeenschap, dat een plezier om te lezen is. Daarnaast heeft Els Beerten de vele episodes rap en puntig beschreven, met een minimum aan uitwaaiering, waardoor dit boek met zijn vele dialogen als een jonge kampioen op wielen tijdens een zomerkoers aan je voorbijschiet. Ja, ÉÉN MENS IS GENOEG is origineel op meerdere vlakken en dus een flinke aanrader.

OVERSPOELD - Gideon Samson & Julius 't Hart (Querido)

Pieter kijkt naar de finale van het wereldkampioenschap voetbal, Nederland speelt - en Pieter is niet bij zijn vrienden. Hij wil alleen zijn. En precies tijdens die wedstrijd krijgt hij een vriendenverzoek op Facebook van het meisje dat hij in omstandigheden heeft ontmoet die hij had willen vergeten. Wat volgt is een lange terugblik op die omstandigheden: hoe Pieter de tsunami in Sri Lanka beleefde.
'Van binnenuit'- dat staat steevast onder de coverquote van de Slashboeken. En in OVERSPOELD, waarop die twee woorden zeer toepasselijk zijn, krijgen we dan ook het verhaal van Pieter/Julius, zoals een schrijver die niet met een jongere samenwerkt nooit had kunnen verzinnen.

Het is enorm verheugend dat er na twee jaar pauze weer een Slash-boek is. En misschien nog verheugender is, dat het afkomstig is van Gideon Samson. Vanuit de precieze, uitgebreide en eerlijke informatie die hij van Julius 't Hart kreeg heeft hij een schitterend boek geschreven. In een heldere, sterke stijl laat hij ons zo dichtbij komen als maar mogelijk is. Daarnaast biedt dit boek een rolbaan van gebeurtenissen, wat maakt dat je niet wilt stoppen met lezen wanneer je eenmaal begonnen bent. Met deze prachtige, relevante roman over vergeten en verwerken zet de boekenherfst én de nieuwe Slash-worp glorieus in.

MEES KEES OP DE PLANKEN - Mirjam Oldenhave (Ploegsma)

De negende MEES KEES isverschenen, en wat een vrolijk rijtje boeken levert dat op. Zoals we gewoon zijn van Mirjam Oldenhave is er ook in MEES KEES OP DE PLANKEN weer veel hilariteit, actie, en ook ontroering, omdat hunkerende hoofdpersoon Tobias opnieuw een hoofd vol met zorgen heeft. Gelukkig worden die door de onvolprezen stagiair Mees Kees weggestreken, met behulp van Tobias' beste vriend Sep. En natuurlijk zijn er in dit deel ook weer de fijne tekeningen van Rick de Haas.

Het is denk ik niet onwaarschijnlijk dat Mirjam Oldenhave zelf een warm hart voor het onderwijs heeft, want ook in dit deel geeft ze zich graag over aan taalspel, aan gezegdes en aan het duiden van een taalbegrip, in dit geval: de ampersand. Deze laatste zin doet een saaie volwassen bedoeling vermoeden, maar daar hoeft niemand voor te vrezen. Haar taalplezier is volledig in het verhaal vervat en is helemaal niet als educatie of boodschap bedoeld. Integendeel: de ampersand staat in dit deel juist voor de mooiste inhoudelijke verhaallijn: die over de vriendschap, die, als je maar lang genoeg volhoudt, duizend maanden stand kan houden.
Dus: op naar deel tien van Mees Kees!

AADJE PIRAATJE VIERT FEEST - Sieb Posthuma & Marjet Huiberts (Gottmer) - DE FAMILIE LAZURIET - Sieb Posthuma & Ernest van der Kwast (Querido)

De pluimpjes op de feestmuts van Aadje Piraatje krommen zich even hakerig als de brillantine-kuiven van meneer en mevrouw Lazuriet op het omslag van DE FAMILIE LAZURIET. De twee prentenboeken zijn de laatste die Sieb Posthuma ons heeft nagelaten.

In het kinderboekenmuseum in Den Haag loopt nog nét de prachtige overzichtstentoonstelling van zijn werk, en hoe droevig het besef ook dat Sieb er niet meer is: toch stráált die expositie. Het is licht en kleurig en je kunt er niet niet-opgetogen van worden. Toen ik er was verzuchtte een aandachtig acht- of negenjarig jongetje naast me, terwijl hij naar een aantal ingelijste tekeningen stond te kijken: 'Mama, ik wil ook kunst maken.'

Ook Siebs werk in deze twee boeken straalt. Er zijn opnieuw kleurige uitdossingen met bloemenprint en plateauzolen (LAZURIET), er is opnieuw spel met letters, vogels en komische gezichtsuitdrukkingen (AADJE). In elk van Siebs boeken werken de spreads zo aanstekelijk dat je - als je al niet zelf aan de slag wilt - op z'n minst aan wilt wijzen welke tekeningen je favoriete zijn. In AADJE PIRAATJE VIERT FEEST wedijveren de platen waarop het sneeuwt met die waarop de piraten in de touwen hangen (wat een heerlijke compositie!). Bij DE FAMILIE LAZURIET zijn het vooral de surrealistische nachttaferelen: die waarin allerlei kopkleppers voorgesteld worden misschien, of de geweldige eindplaat, met de kinderen Lazuriet tussen de bomen.

Deze twee prachtige laatste boeken brengen natuurlijk spijt met zich mee - spijt, dat het voorbij is, dat er geen nieuw boek meer zal kunnen komen. Maar ze doen toch vooral wat ál Siebs werk doet: ze liften het licht naar je ogen, ze feesten met kleur en ze vieren de durf en de verbeelding.

LOTTE & ROOS, DE MEISJES TEGEN DE JONGENS - Marieke Smithuis en Annet Schaap (Querido)

Dagelijkse verhalen over een kleuterduo - wie die nog wil schrijven na de klassiekers van Annie M.G. Schmidt en Miep Diekmann, maar ook recentere voorbeelden van bijvoorbeeld Rindert Kromhout en Lydia Rood, moet van goeden huize zijn. Maar debutante Marieke Smithuis is dat. De korte schetsen uit het leven van de meisjes Lotte en Roos (en hun tegenspelers Lasse en Joppe) zijn grappig, geloofwaardig en vooral: fris. Smithuis' schrijfstijl maakt eigenlijk in elke episode indruk.
Een gelukkige keuze is ook tekenares Annet Schaap. Zij blijkt de veel grotere ruimte die ze normaal krijgt sterk te gebruiken, haar werk komt zo ruim en in kleur veel beter tot zijn recht. Een aan te raden uitgave voor voorlezende vaders en moeders met jonge kinderen.

KAT MET HOOFDLETTER K - Siska Goeminne & Sebastiaan Van Doninck (Lannoo)

Zo'n mooi groot formaat prentenboek heeft Sebastiaan Van Doninck niet eerder mogen maken, maar nu is het er: majestueus en kleurrijk.
In een prachtige vormgeving van Paul Boudens zetten Goeminne en Van Doninck een sterke nieuwe versie van het sprookje De Gelaarsde Kat neer. De platen zijn wijd, en toch nooit overvol. Kat is malicieus, maar ook sierlijk - een prentenboek dus dat het beste van Van Doninck laat zien, en dat zeker terug zal zijn te vinden op de lijst voor de Boekenpauw van volgend jaar.

DE FNUIKEN EN ANDERE VERHALEN - Dr. Seuss (Gottmer)

Er is weer een nieuwe - oude - Dr. Seuss. Het is fijn hoe vrolijk en onvermoeibaar uitgeverij Gottmer de hele reeks Seussen weer tot leven brengt - en het is vooral fijn hoe vrolijk en onvermoeibaar vertaalster Bette Westera dit doet. Dit is vooral een geslaagd project omdat het háár project is. Het is op elke bladzijde van deze vier lange rijmen genieten van haar technisch kunnen. De verzen lezen alsof ze zojuist door Annie M.G. Schmidt afgeleverd zijn.

De vier verhalen doen niet echt voor elkaar onder, maar misschien is VOOR NIETS OF NIEMAND BANG, de laatste, waarin de ik-persoon een broek-waar-niemand-in-zit ontmoet wel mijn favoriet. Of juist de eerste, die over de Flik- en de Flakfnuiken? Of toch dat vers van Dieuwertje van Dam die haar kinderen allemaal Sam noemt (en waarin Westera heerlijk losgaat op alternatieve namen) - ach wat, ze zijn alle vier tof.

Dit boek werd bewerkt door Bette Westera.

ALLE DIEREN LEVEND EN VRIJ - Mariken Jongman (Lemniscaat)

Mariken Jongman bewees al met heel wat boeken dat ze een van de allerinteressantste recente aanwinsten voor het gilde van de Nederlandse kinder- en jeugdboekenschrijvers is. Maar met ALLE DIEREN LEVEND EN VRIJ maakte ze misschien wel haar fijnste boek. Over dierenactivisme gaat het, over vegetarisch eten, over vrijheid en verantwoordelijkheid, maar al die grote woorden doen het verhaal geen recht, want dat is gewoon heerlijk om te lezen. Jongman strooit met grappige observaties en soms beeldschone zinnen, maar er zit ook heel wat kruipolie (plot, humor) in het verhaal, waardoor je door en door en door wilt lezen. Nergens wordt het saai, overal swingt het. En daarbij gaan we behoorlijk van de hoofdpersonen houden. Een grote aanrader.

TRUBBEL DE TROL - Reggie Naus (Ploegsma)

Spookjes en vampieren: we vinden ze vaker in kinderboeken dan trollen. We zijn geen Noren, Zweden of Finnen, die met deze bosgeesten veel beter bekend zijn. Maar TRUBBEL DE TROL voert naast de kinderen Pepijn en Sanne die met hun vader in zo'n Scandinavisch bos gaan wonen gelukkig wel een vrolijk trollenkind (van 200 jaar) op. Het is een geestig persoontje, die Trubbel. Hij spreekt mensentaal, maar ook de taal van Sanne's parkiet (een erg geinige episode). Sowieso is TRUBBEL DE TROL een aanstekelijk boek. In een vrolijk tempo, en in prettig verzorgde zinnen, sluist Naus ons door een grappig avonturenverhaal. De tekeningen van Kees de Boer zijn al even perfect voor dit nonsensicale, en ronduit lekkere begin van een serie (naar ik hoop!).

MIO, MIJN MIO - Astrid Lindgren (Ploegsma)

Herlezen van Dahl, Schmidt, Biegel en Lindgren: het is als je pols zoeken, om weer even te weten dat je hart daadwerkelijk klopt. Voor een kinderboekenschrijver is het een herinnering aan de diepte achter het dagelijks werken aan nieuwe boeken, met al hun deadlines, promotieteksten en rechtenpercentages.
Het was erg fijn om MIO, MIJN MIO te herlezen. In het archetypische verhaal is het weesjongetje Bosse plotseling Mio, de enige zoon van de koning van het Land in de Verte. De jongen die op weg gaat met een gouden appel in zijn hand als teken, die vrienden zal vinden, en een paard, en een taak: de nare ridder Kato verslaan.

Het is alsof dit verhaal de opmaat was voor Lindgrens latere, magistrale DE GEBROEDERS LEEUWENHART. Ook hier is de tegenstander al werkelijk huiveringwekkend: hij rukt met zijn stalen vuist harten uit. Ook hier gaat het om handelen op het moment dat het erop aankomt, al durf je niet. Ook hier gaat het om de troostende kracht van echte vriendschap.
Een opmaat, omdat MIO, MIJN MIO minder veelomvattend is, en de schrijfster de grote gebeurtenissen in heel wat minder pagina's afhandelt. Het is minder 'een wereld om in te wonen' dan DE GEBROEDERS LEEUWENHART, maar het heeft wel die zuigkracht al, de capaciteit om voorgelezen kinderen naar het verhaal te trekken, in stilte en in spanning, en in het besef: dit gaat ergens om. Voor een volwassen lezer (of schrijver) is de bedding het mooist, een bedding die Lindgren bijna onaangeraakt laat, en daardoor des te subtieler onder het verhaal ligt: het idee dat die arme Bosse op zijn droevige bankje in het park dit alles misschien wel bijeengedroomd heeft.
Ik heb mijn pols weer mogen voelen, en verzucht hierbij: wat zou het fijn zijn om dit boek werkelijk sprookjesachtig geïllustreerd uitgegeven te zien - door bijvoorbeeld Marit Törnqvist. Wolf Erlbruch. Carll Cneut.
 

FRANKY - Leo Timmers (Querido)

De verschijning van het nieuwe prentenboek van Leo Timmers is een jaarlijks hoogtepunt. Bij FRANKY is dat niet anders. Dit keer gaat het over een jongetje dat zo van ruimtewezens houdt, dat hij zijn eigen ruimterobot bouwt. De ouders van het jongetje geloven niet in het bestaan van aliens, maar dan is Franky er, het gebouwde nieuwe robotvriendje, en Franky's familie.
In een schitterende vormgeving van Maarten Deckers beweegt zich Timmers' beeld tegen een strakke, witte achtergrond. Daardoor komen alle raketjes, bouwseltjes, parachuutjes en natuurlijk zijn gebruikelijke vogeltjes (gelukkig zijn ze er weer!) helder uit. De composities zijn speels en uitgekiend tegelijk - dat kan bij Timmers. Dat overal op een gelukkige manier over is nagedacht blijkt bijvoorbeeld aan de positie en de kleur van de tekstballonnen, ook die blijken een beeldelement in de enscenering te zijn.
Zeer aantrekkelijk weer, dit boek, en al helemaal als je denkt aan het voorlees- en kijk-geluk van al die kleine jongetjes en meisjes die hartstochtelijk van schroefjes, moertjes, ruimtewezens, techniek en hun eigen ET'tjes en Wall-E's houden.

LANG ZAL ZE LEVEN - Koos Meinderts (De Fontein)

Eva en Ida - zij zijn de hoofdpersonen van dit nieuwe, verrassende boek van Koos Meinderts. Verrassend, omdat het zijn eerste jeugdroman is. Tegelijkertijd is het ook een ouderdomsroman - en ik zal het meteen maar zeggen: ik vond het een prachtig boek.
Ik vond het prachtig vanwege het verhaal dat ertoe doet (Ida heeft op haar vierentachtigste geen zin meer in het leven, en de zestienjarige Eva komt letterlijk op haar pad), het is prachtig vanwege de rustige plot, waardoor je steeds maar dóór wilt lezen (Eva fietst naar school en redt Ida van een spoorovergang - maar is het wel 'redden'?), het is prachtig vanwege de taal (zoals altijd bij Meinderts is die helder als glas, niet overdreven poëtisch, maar wel kleurrijk, én uitermate zorgvuldig), en het is prachtig vanwege de geloofwaardigheid (in de sterk gekozen details die zowel uit Eva's leven als uit Ida's leven gegeven worden trekt zich een overtuigend meisjes- alsook een overtuigend oude-dames-portret op).
En dan zijn er nog de details van dit boek, zoals de rustige bladspiegel, dat prachtige vogeltje dat getekend én beschreven door het verhaal trekt, en het allerontroerendste: Ida's toch-niet-laatste woorden als ze op de overweg staan: 'Dag, kauwtje' en hoe die voor de oplettende lezer later schitterend gespiegeld worden.
Een van de beste boeken van dit jaar, een boek dat zijn lezers en zijn hoofdpersonages serieus neemt, een boek dat keuzes durft te maken en tegelijkertijd verwarmt door Meinderts' mededogen.

DE KONING EN DE KIP - Catharina Valckx (Gottmer) en SAMEN OVER EEN MUURTJE - Geert De Kockere (De Eenhoorn)

De koning en kip zijn een vreemd duo. En een grappig duo. Ze wonen samen in het paleis en kibbelen op een heerlijke manier. In DE KONING EN DE KIP staan vijf van hun samenleefverhalen - en wow, wat zijn die goed uitgegeven! Het is een dik verzamelboek geworden, met een aangenaam aaibare kaft, stevig vierkant en prachtige vormgeving.

Hetzelfde geldt voor SAMEN OVER EEN MUURTJE waarin 101 gedichten van Geert De Kockere verzameld zijn. Het boek is een mooi eerbetoon geworden aan de dichter die al net zo van lichte absurditeit houdt als Catharina Valckx. In De Kockere's geval vinden we die anarchie terug in versjes die vaak vrolijk ontsporen. En soms zijn ze prachtig gaaf - zoals het gedicht hieronder, een van zijn allermooiste:

Een zalm zwemt de stroom op.
Het moet.
Van wie weet hij niet.
Het zit in zijn kop.

En wat moet,
dat doet zijn lijf.
Schub voor schub,
vin na vin
de stroom op.

Dus nu gauw naar school jij!
Het moet.
Als de zalm.
Maar dan voet voor voet.

DE STEMMENSLURPER - Lisa Boersen (Gottmer)

Met JANI KEKKE EN DE NACHTBLAUWE DROMER en HOTEL TUSSENTIJD, haar eerste twee boeken, bewees Lisa Boersen al dat ze goed thuis is in het consequent doorvoeren van vrolijk, absurde uitgangspunten. Ook in DE STEMMENSLURPER is dat weer zo: Mika en haar vriendje Danny krijgen de beschikking over een bijzonder rietje, dat, afkomstig uit de jungle van Zuid-Amerika, stemmen op kan zuigen en weer uitspugen. Uiteraard gaat dit meteen al fout: de stemmen komen bij de verkeerde personen terecht, en nu blaft Danny's grote zus als een hond. Net als Boersens vorige boeken leest DE STEMMENSLURPER ook weer heel fijn, begeleid door de lekker losse tekeningen van Lars Deltrap. Boersen zet het gezin van Mika mooi en modern neer, en er volgt een flinke buiteling van gebeurtenissen. Uiteraard komt alles redelijk netjes goed. DE STEMMENSLURPER is een echte feel-good kinderroman, met lucht en pret.

HONDERD UUR NACHT - Anna Woltz (Querido)

Een nieuw boek van Anna Woltz is een belevenis - en zeker deze HONDERD UUR NACHT, omdat de achtergrond van het verhaal wel een heel bijzondere is: New York tijdens de orkaan Sandy. Vier kinderen schuilen zonder ouders in een huis, maar ook zonder elektriciteit en water. Terwijl de hoofdpersoon, Nederlandse Emilia smetvrees heeft én gezocht wordt door haar vader en moeder. Er staat dus heel wat spanning op dit onverwachte samenzijn, want ook Seth en zijn zusje Abby zijn niet ongeschonden door het leven gerold, en datzelfde geldt voor de op een filmster lijkende Jim.
Anna Woltz begrijpt haar personages. Dat blijkt ook weer uit dit warme boek. Er is een buiteling aan gebeurtenissen, maar ze vergeet nooit hoe elk van die vier kinderen zich voelt, en laat ons dichtbij ze komen. HONDERD UUR NACHT is opnieuw een gelukkig bewijs van Woltz' kunnen.

DE RIDDER DIE NIET SLAPEN WILDE (EN ZIJN PAARDJE PARCIFAL) - Randall Casaer (De Eenhoorn)

Oké, pas op - hier komt een zéér enthousiaste leestip: alles is leuk aan DE RIDDER DIE NIET SLAPEN WILDE (EN ZIJN PAARDJE PARCIFAL). Ten eerste de tekeningen - die zijn los en vrolijk, beweeglijk en vrij. Dan het verhaal: de hoofdpersoon is een ridder met allerlei wapens, die natuurlijk voor het slapengaan moeten worden uitgeprobeerd. En we hebben het hier over échte zwaarden en dolken (maar geen helm, bah, een helm). De clou is heel fijn. Verder: het vertelperspectief (veel te technisch woord voor dit stralende boek): dat ligt bij de paardjes die buiten galopperen - terwijl het verhaal zich in de slaapkamer van de ridder voltrekt. O, en de vertelwijze: alsof Casaer tegenover je zit en het verloop van een heerlijk geinig toneelstuk aan je vertelt (eerste zin: Dus er is een ridder.). Tenslotte: de prettige vormgeving van Leen Depooter. Zij voelde de dynamiek van het verhaal perfect aan en zette precies die zinnen in een groter font die dat verdienden.
Dus: zocht iemand nog een geschikt prenten-/voorleesboek voor al dan niet drukke zoontjes? Wel, hier is er een.
Ja, dit is een zéér enthousiaste leestip.

ALLE BEROEMDE SCHRIJVERS DRINKEN (BEHALVE IK) - Aag Vernelen (De Eenhoorn)

Achterop ALLE BEROEMDE SCHRIJVERS DRINKEN (BEHALVE IK) staan aanbevelingen van kinderen die dezelfde leeftijd hebben als de hoofdpersoon van het boek - 11 jaar. Zij schrijven: 'Het is net of je het zélf meemaakt',  'Je MOET gewoon blijven verder lezen!', 'Dat van die banaan was super grappig!' en 'Ik vond het leuk dat er over échte dingen wordt gesproken.' Normaal gezien nemen schrijver en uitgever een flink risico met quotes van niet-beroepsmatige beoordelers (ook soms met die van professionals trouwens!), maar in dit geval kan ik het alleen maar eens zijn met Lies, Noa, Fien en Manno. Deze korte, mooi uitgegeven kinderroman verrast écht. In een soepel, toegankelijk verhaal over Floor die na de scheiding van haar ouders (veroorzaakt door het overmatige drankgebruik van haar vader) iedereen bij elkaar probeert te houden, blijft Aag Vernelen heel erg dicht bij kinderen van nu. De tekst is soms inderdaad 'supergrappig' en toch genuanceerd en ontroerend. Je schiet als lezer door het boek heen en hebt toch nergens het idee dat het te licht verteerbaar wordt. Een sterke surprise!