IK WIL EEN HOND (EN HET MAAKT NIET UIT WELKE) - Kitty Crowther (De Eenhoorn) - ZWARTBESSIE - Annie M.G. Schmidt & Annemarie van Haeringen (Querido) - DIKKE VRIENDJES HEBBEN EEN PLAN - Ingrid & Dieter Schubert (Leopold)

Ik las drie prentenboeken van vier absolute grootmeesters en de hernieuwde kennismaking was weer heerlijk. 

In het nieuwe boek van Kitty Crowther (Astrid Lindgren Memorial Prize 2010) wil Millie ab-so-luut een hond. Haar moeder zegt tijdenlang nee, maar op een dag is het ja. En dan komt er een hond, die nog bijzonderder blijkt dan Millie had verwacht. De vertelstijl is, zoals we van Crowther gewend zijn, heerlijk los en monter, en de vertaling door Bart Moeyaert is smeuïg en smulbaar. Maar de tekeningen stelen natuurlijk de aandacht. De bladzijden vol honden zijn echt fantastisch: Crowther heeft alle vormen,  kleuren en snuituitdrukkingen gebruikt die ze kon verzamelen. Er zijn bladzijden in haar vertrouwde stijl, maar dit keer ook hele pagina's in zwartwit - op een oranje ondergrond! Ook Prins, het hondje dat ze uit het asiel kiest, is fluorescerend oranje. Crowther maakt altijd boeken waar je blij van wordt, maar van Ik wil een hond (en het maakt niet uit welke) word je superblij.  

56 pagina's, leeftijd: 5+. Koop dit boek bij je lokale boekhandel of bestel het hier.

In 2020 verscheen Dikke vriendjes durven alles van Ingrid & Dieter Schubert. Nu is er Dikke vriendjes hebben een plan, een lekker vervolg - zelfstandig te lezen. De cover heeft een warmblauwe achtergrond, waarop de twee vriendjes bovenin een wankel bouwwerk naar de lezer zitten te zwaaien. Na wat mislukte solo-bouwplannen bedenken de marmotjes in het boek inderdaad om samen een toren te bouwen. Heel stevig wordt die niet, maar aan het eind van het boek hebben de twee er wel een heerlijk buitenavontuur op zitten, en worden ze opgehaald door een van hun ouders. De platen gloeien weer fijn van de kleur, en elk meekijkend kind zal zich meteen in de gezichtsuitdrukkingen van de schavuitjes herkennen. En als het boek een tweede keer voorgelezen wordt valt de mooie rol voor het rode touw op, en die van het oranje balletje, de boerenzakdoek, het blauwe tasje, en... die van het roodborstje. Was het eerste deel al zo'n fijn woelend boek, het tweede evenaart het zonder moeite.

32 pagina's, leeftijd: 4+. Koop dit boek bij je lokale boekhandel of bestel het hier.

'Ze had al in geen eenentwintig dagen meer gekakeld. En zij deed nergens meer aan mee. En zij was uitgeschakeld.' Dat is, nog voor het verhaal op de helft is, de conclusie van Annie: kip Zwartbessie heeft een depressie. De herhaling in de tweede hierboven geciteerde zin vind ik uiterst grappig, en het hele lange gedicht roept op tot uit het hoofd leren en citeren op feestjes waar de sfeer even gedeprimeerd is geraakt als de kip uit dit boek. Maar omdat we het gedicht al kennen is deze versie van Zwartbessie vooral het boek waarin Annemarie van Haeringen blinkt. Naast de geciteerde zinnen uit de aanhef van dit stukje zien we de lamenterende Zwartbessie, met haar poten uitgestrekt voor zich op de grond, en verder... een eettafel met daaraan zes andere kippen. Een van hen - en dat is het detail dat deze tekening zijn brille geeft - houdt een vork in de lucht waaraan een wormpje geprikt zit. Elke pagina is een triomf in dit boek, of het nu de dodenprocessie van de kippen, tegen een blauwe achtergrond, is, of de grafrede uitsprekende haan (zie aan zijn houding hoe indrukwekkend hij zijn eigen toespraak vindt). Nooit geweten dat ik tekeningen van kippen aan de muur zou willen hebben, maar dit werk van Van Haeringen roept precies dát verlangen op.

32 pagina's, leeftijd: 6+. Koop dit boek bij je lokale boekhandel of bestel het hier.

CATFISH BLUES - Sara Lövestam (Querido Glow)

Ik verkeer in de gelukkige positie dat ik mee mag denken over de titels die uitkomen in de imprint Querido Glow (boeken met LHBTQIA+hoofdpersonen). Maar soms is er een boek dat op basis van blije buitenlandse recensies aangekocht wordt en dat ik pas lees als de vertaling uitkomt. Dat is het geval met Catfish Blues van Sara Lövestam. Eerder kwam binnen Glow al haar jeugdroman Als vuur uit, een prachtig boek over een zomerliefde tussen twee meisjes. Maar nu las ik vannacht - ik kon niet stoppen - haar nieuwe jeugdboek uit en ik ben zó enthousiast!

De hoofdpersoon is de veertienjarige Texas, die 'pan' is (panseksueel), zoals hij zelf zegt, maar hij heeft nog nooit iemand gezoend. Hij is wel onhoudbaar verliefd: op zijn (hetero-)klasgenoot André, die veel te populair en veel te stoer voor hem is - alweer, volgens Texas zelf. En dan bedenkt Texas een manier om in contact met André te komen, namelijk, door zich op Instagram voor te doen als Amy. Texas wordt de catfisher en André de gecatfishte. Wat volgt is een boek met een héérlijk plot, wat bij een opzet zoals hierboven geschreven niet makkelijk is, omdat je als lezer denkt dat het maar één kant op kan gaan, en Lövestam je verschillende keren toch verrast. 

Maar het echte genot van dit werk van Lövestam bestaat uit wel drie elementen. Ten eerste: de leesbaarheid. Je vliegt door het boek, met name ook door de Insta-gesprekken die er tussen het verhaal staan. Ten tweede: haar humor. Op meerdere momenten schiet je in dit boek in de lach, en hoewel het boek ernst en grote tobberige vragen niet uit de weg gaat, blijf je altijd optimistisch en zou je zelfs kunnen zeggen dat het een feel-goodboek is. En tenslotte: haar stijl. Op een onnadrukkelijke manier is die heel imposant. Dat heeft te maken met een mix van helderheid en toegankelijkheid.

Dit boek van nú is tegelijkertijd van alle tijden, omdat het over moedig zijn gaat, over eerlijkheid en over het fikkende verlangen dat je daden stuurt. Oftewel: LHBTQIA+ of niet - lees Catfish Blues.

224 pagina's, leeftijd: 13+. Koop dit boek bij je lokale boekhandel of bestel het hier. Dit boek werd heel prettig en goed vertaald door Femke Muller.

HET VERDWENEN DORP - Penelope Lively (De Fontein)

Ik vond een oud boek dat ook weer een nieuw boek leek. Dat laatste was compleet toevallig: ik las de roman Moon Tiger van Penelope Lively, een boek voor volwassenen dat in 1987 de Booker Prize kreeg, en vorig jaar bij De Geus uitkwam, in een nieuwe vertaling van Dorien Veldhuizen. Ik vond die roman zo geweldig dat ik op zoek ging naar informatie over deze schrijfster op leeftijd. Wat bleek: ze werd geboren in 1933 en leeft nog altijd. En ze heeft als enige auteur ooit zowel de Booker Prize als de Carnegie Medal gewonnen. Die laatste prijs is voor het mooiste kinderboek, ze kreeg de bekroning in 1973 voor The ghost of Thomas Kempe. Een auteur die dus zowel voor haar kinder- als haar volwassenenliteratuur serieus genomen wordt - dat gebeurt niet vaak. 

Ik zocht naar vertalingen van haar kinderboeken en las als eerste Het verdwenen dorp, haar kinderboekendebuut in 1970. In Engeland verscheen het onder de titel Astercote en het werd in het Nederlands vertaald door Stanneke Wagenaar. Zou zo'n roman nu heel erg verouderd zijn, vroeg ik me af. Het antwoord: ja en nee. Ja, wat betreft de natuurbeschrijvingen. Je merkt aan Het verdwenen dorp dat het een eerste boek is, Lively vertelt steeds precies hoe de weggetjes en de straatjes en de veldjes lopen, en dat zouden we nu niet meer geduldig tot ons kunnen nemen. Maar het verhaal zelf was nog steeds fris en spannend. Hoofdpersonen zijn Wendy en Peter, broer en zus, die in een stuk bos de wonderlijke Govert ontmoeten. Via hem komen ze te weten dat het bos in feite een overgroeid dorpje uit de middeleeuwen is, dat uitgestorven raakte toen de pest er huishield en iedereen ombracht. 

Wat volgt is een zoektocht naar een gouden kelk, die nog uit het vroegere kerkje stamt. Maar intrigerender én actueler is hoe het dorpje dat náást het bos ligt, het dorpje waar de kinderen wonen, reageert als de bof uitbreekt: heel wat mensen denken dat de pest terug is. Met verbazing las ik hoe de gedragingen van de dorpsgenoten een op een passen op ons leven tijdens de huidige pandemie, inclusief afgaan op nep-informatie en weigering om de wetenschap (hier: de dokter) te geloven. 

Dit boek is slecht te vinden, maar her en der zie je nog exemplaren in bibliotheken. De kinderroman heeft zijn tekortkomingen, maar vooral ook zijn charmes, zoals de geschiedkundige link, de mooie setting (het Engelse platteland). En met zowel het bovenstaande actuele pandemie-gegeven als de sterke rol van het meisje (die vaak stoerder is dan de jongen) beviel me vooral ook de tijdloosheid.

134 pagina's, leeftijd: 10+.

MORGEN GAAN WE VERHUIZEN - Maayken Koolen (Querido)

Zoveel prentenboekdebuten zijn er niet, en zeker niet boeken die werkelijk wat nieuws brengen. Bij Querido verscheen Morgen gaan we verhuizen, het eerste volledig eigen boek van Maayken Koolen. Het gaat over het jongetje Otis, die een kameleon als huisdier heeft - de kameleon heet Sam. Maar Otis en zijn moeder staan op het punt van verhuizen. Hun huis staat vol met dozen en spullen, en dan raakt Sam kwijt.

Daarmee is Morgen gaan we verhuizen een zoekboek (op een heel aantal spreads van dit oblong boek kunnen lezers speuren naar de ergens verborgen Sam), maar het boek is vooral een staalkaart van Koolens visuele kunnen. In heldere kleuren en in een combinatie van wat aquarelverf en krijt lijkt zien we stapels en stapels dozen, bergen en bergen nog niet ingepakte voorwerpen, waarmee Koolen een heerlijke kijkbende veroorzaakt. Heel fijn is ook hoe ze met contouren of opvullingen omgaat: op bijvoorbeeld het aanrecht is de ene pan volledig ingekleurd en van de andere zien we alleen de kleurige contourlijnen. Dat levert heel spannende beelden op. Leuk eerste boek!

32 pagina's, leeftijd: 4+. Koop of bestel dit boek bij je lokale boekhandel, of anders hier.