IK BEN PIPPI NIET! - Yvonne Jagtenberg (Gottmer)

Yvonne Jagtenberg is een volstrekt unieke kunstenaar in het kinderboekenveld. Met haar prentenboeken rond het zwijntje Herman maakte ze furore, ze kreeg twee keer achter elkaar het Gouden Penseel, met Wandert bleek ze ook een heel goede schrijver te zijn, en nu is er een nieuw prentenboek waar we opnieuw alleen maar heel, heel enthousiast over kunnen worden.

In Ik ben Pippi niet! is een meisjesgeitje het hoofdpersonage. Op de eerste spread wordt ze geboren (ja, we zien echt de bevalling!) en daarna blijkt ze sproetjes te hebben, twee uitstaande fluo-oranje vlechtjes, en kan ze ook nog een trompetspelen en een paard optillen. Het doet de ouderen uit haar omgeving aan dat boekenmeisje denken, aan Pippi. Heel even vindt Meisje de Geit dat leuk, maar dan wil ze toch veel liever zichzelf zijn. Ze bevrijdt zichzelf door een brief te schrijven aan Pippi zelf, en doordat haar vader, juf en oma de juiste dingen tegen haar zeggen. Het boek is daarmee, naast een licht en blijmoedig verhaal, ook een heerlijk pleidooi voor ieders eigenheid. 

Dat zien we in beeld terug op de laatste spread, waar in de kleur van de boom een fijne extra boodschap verstopt zit. Sowieso word je ook heel vrolijk van de tekeningen. Van de fijne kleurvlakken, van de houdingen (Meisje de Geit op de schoot van haar juf! En de tantegeit met haar roze hoed!) en van hoe elke pagina weer zo'n perfecte opbouw heeft. Het moet vreemd lopen wil dit gelukzalige Ik ben Pippi niet! niet weer meedoen voor de bekroningen volgend jaar.

36 pagina's, leeftijd: 5+. Koop dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier.

EEN TOREN VAN KOE - Pieter van den Heuvel (Gottmer)

Wat een entree maakte Pieter van den Heuvel vorig jaar in de kinderliteratuur, met De verhuisdieren, en wat jammer dat dat niet door de kinderboekenprijsjury's is gezien. Maar geen gesnif, want er kwam dit voorjaar een heel erg leuk tweede boek uit: Een toren van koe. Opnieuw een absurd prentenboek op rijm over dieren, dit keer over koeien die besluiten op elkaars rug te kllimmen en zo een heel, heel, heel hoge toren te maken. Het prentenboek in staand formaat is een uitzoomfestijn. De toren groeit en groeit en wij zien steeds meer van het weiland, de landerijen, het landschap, de ronding van de planeet en we eindigen in de ruimte. Op het eind wordt, nadat de boer dat gestapel welletjes vindt, weer teruggezoomd, en dus bevinden de koeien zich - op één na - weer in hun uitgangspositie.

Net als in De verhuisdieren valt het soepele rijm op. Er is niks aan te merken op ritme en klank, waardoor het boek weer heerlijk voorleest. Ook het plezier van Van den Heuvel toont zich opnieuw; niet alleen in het bizarre, consequent doorgevoerde uitgangspunt, maar ook door de talloze details. Let maar eens op de drie jonge ooievaartjes, of de vlinder en de spin, of de twee blauwe vogeltjes, of - alom aanwezig - de wormen. Van den Heuvel lijkt op weg om een eigen blijmoedig universumpje op te gaan bouwen, en dat valt alleen maar toe te juichen. Op naar boek drie.

48 pagina's, leeftijd: 5+. Koop dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier. 

DE STRIJD OM DE HARTENKONINGIN - Tonke Dragt (Leopold)

Het is al even uit, maar door omstandigheden las ik het nu pas - het mooi uitgegeven cadeautje aan haar lezers door Tonke Dragt. De strijd om de Hartenkoningin is een verhaal dat ze voor haar plezier in 1955 schreef, tijdens een vakantie, op correspondentiekaarten, en op de achterkant van die kaarten maakte ze tekeningen. Nooit eerder werd het uitgegeven, omdat een kleurenuitgave te duur leek. Nu is het er wel, als een soort bonusuitgave bij haar werk, en dat is fijn, want wat vooral opvalt is de frisheid.

Niet alleen de frisheid van de tekeningen, maar vooral ook van de tekst. Zo staan er op de eerste bladzijde al drie 'terzijdes' tussen haakjes. Dat geeft een levendig vertel-effect, alsof de schrijfster tegenover ons zit en haar onderweg kleine extraatjes invallen. Maar ook de rijmen die ze op dartele manier af en toe in een zin verstopt maken het geheel lekker vrolijk: 'En zij ging naar het paleis en werd gekroond in de kapel en de dag daarna zouden zij trouwen. (Het zou haar berouwen.)'

Het verhaal leent zich ook goed voor hardop voorlezen, en doet daarmee bijna aan als een middeleeuws verpoosverhaal van een nar of een joker aan het hof. Dat past dan weer helemaal bij deze vertelling zelf. Oftewel: het plezier dat Tonke Dragt in 1955 tijdens haar Zwitserse vakantie had heeft de decennia moeiteloos overleefd.

64 pagina's, leeftijd: 10+. Koop dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier.  

LATER ALS IK GROOT BEN - Mattias De Leeuw & Bette Westera (Lannoo)

Het nieuwste prentenboek van Mattias De Leeuw is een voltreffer. Op fijn vloeiende, heerlijk rijmende tekst van Bette Westera verbeeldt hij de bezwering van een meisje over alle uitzinnige dingen die ze ooit zal durven, als ze groot is. Per spread worden twee voorbeelden genoemd, en De Leeuw voegt ze samen in één grote prent. Zodoende wordt het boek een zwierende tocht, waarbij we van oerwoud naar ijskap gaan en van zwembad naar circus.

Het zijn niet alleen de felle kleuren en het soepele palet die opvallen, het is vooral ook het vernuft waarmee Mattias De Leeuw deze tekst te lijf ging. Er zijn vele voorbeelden te vinden, maar ik zal er één noemen. De tekst luidt 'Dwalen door oneindig lange onderaadse gangen.' (linkerpagina) en 'Vogelspinnen vangen in een tropisch regenwoud.' (rechterpagina). En wat zien we? Een geelbruine doorsnede van een aardlaag, met daarin allerlei gangen. Overal zien we kabouters die lege emmers aandragen en volle emmers afvoeren. Ze tillen en struikelen, ze takelen en trekken. Hun activiteiten leiden naar het meisje dat, samen met haar konijn (dat zien we op alle spreads) staat te graven aan het uiteinde van een gang. En dan begrijpen we het: even verderop in de aarde zien we een vogelspin. Het meisje is op weg om hem te vangen, en nu snappen we ook waarom vijf kabouters een kooi voorttrekken door de gang achter haar. 

Prachtige vondst van De Leeuw. Maar dit is nog niet alles. In een ander gangetje blijken twee flamingo's te wonen (op vrijwel alle platen zien we namelijk ook een groepje van vijf flamingo's), één flamingo kookt en een andere ligt in een hangmat. In weer een andere onderaadse kamer leest een vos sprookjes voor aan miertjes die in hun stapelbed ingestopt worden door een derde flamingo. 

Het zijn dit soort fantasiespuiende details die dit boek zo aangenaam maken. Welkom - opnieuw - in de blije wereld van Mattias De Leeuw.

40 pagina's, leeftijd: 4+. Koop dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier.   

EEN TIJGER IN JE BED - Bibi Dumon Tak & Ingrid & Dieter Schubert (Querido)

Non-fictie in de Tijgerlezenreeks - dat kwam nog niet zo vaak voor. Jan Paul Schutten schreef Hoe word je grappig als je niet leuk bent?, met tekeningen van Jeroen Funke, maar nu is er dan een tweede waargebeurd Tijgerleesboek. En dat is van niemand minder dan Bibi Dumon Tak, de Theo Thijssenprijswinnares van 2018. Het gaat over - tijgers. Waar anders over, in een serie die Tijgerlezen heet? De opzet van het boek is heel slim: tussen twee waargebeurde tijger-in-bedverhalen (en die zijn behoorlijk bijzonder) lezen we over wat een tijger kan, wat hij eet, over zijn vacht, over zijn welpjes. Het is heel knap hoe Dumon Tak dat in simpele bewoordingen, korte zinnen en makkelijke woorden weet uit te leggen. Maar nog knapper is dat de frisse lol die altijd in Bibi's stijl verscholen ligt ook hier zichtbaar wordt. Dat maakt Een tijger in je bed tot een heerlijk Tijgerlezendeel.

Maar die heerlijkheid wordt ook veroorzaakt door de exuberante tekeningen van Ingrid & Dieter Schubert. Ze hebben niet bezuinigd op hun bijdrage! Ze tekenen zowel illustratief als associërend, en daarmee sluit hun werk, met de kenmerkende sferische achtergronden in één tint, volledig aan op wat dit boek qua tekst ook is: in gelijke mate verhalend en feitelijk.

64 bladzijden, leeftijd: 6+. Koop dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier.

HET MEISJE MET DE LUIDENDE STEM - Abi Daré (Signatuur)

Dit boek komt officieel uit als boek voor volwassenen, maar kan evengoed door veel jongeren gelezen worden - en dat zou ook heel fijn zijn, omdat het een opmerkelijke sterke, montere stem van een zwart veertienjarig meisje laat horen. Adunni groeit op in een klein Nigeriaans dorpje, waar elke toekomst vastligt, speciaal voor meisjes uit gezinnen zonder veel bezittingen. Adunni's moeder is overleden, maar Adunni heeft haar wens tot scholing van haar geërfd: Adunni wil niets liever dan leren. Maar haar vader huwelijkt haar, gedeeltelijk uit nood, uit aan een oude taxichauffeur, van wie Adunni de derde vrouw moet worden. Niks educatie. Niks vooruitkomen. Niks een 'meisje met een luidende stem' worden.

Het meisje met de luidende stem is het verhaal van een maatschappelijke ontsnapping, maar het is vooral een boek dat sprankelt van taal. Adunni is de vertelstem, en haar Engels is nog niet helemaal ontwikkeld. Maar ze heeft zoveel flair en doorzettingsvermogen, dat ze haar verhaal verrijkt met de een na de andere prachtige vondst: 'als de zon omlaagklimt uit de hemel en zich diep in de scheur van de nacht verstopt' en 'soms, zoals vandaag, klimt het verdriet mijn hart uit en steekt zijn tong in mijn gezicht'.

Het boek is spannend, je wilt steeds maar doorlezen, maar dus ook speels van taal, en doortrokken van een zin tot overleven die heel inspirerend is. Schrijfster Abi Daré groeide op in Nigeria, studeerde rechten en schreef met dit boek haar debuutroman. Een groot extra argument om dit boek te lezen is de vertaling van Arjaan en Thijs van Nimwegen. Omdat Adunni soms haar eigen grammatica en zinsbouw hanteert, moesten zij dat om zien te zetten in een Nederlands equivalent. Dat is schitterend gelukt, en heel mooi is ook dat de vertalers in een nawoord rekenschap geven van wat ze deden. 

390 bladzijden, leeftijd: 14+. Koop dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier.