KINDEREN MET EEN STER - Martine Letterie, met tekeningen van Rick de Haas en GROETEN VAN LEO - Martine Letterie (beide boeken: uitgeverij Leopold)

In het met een Zilveren Griffel bekroonde Kinderen met een ster (2016) vertelt Martine Letterie de verhalen van zes jonge joodse kinderen die in de Tweede Wereldoorlog naar kamp Westerbork moesten. Letterie doet dat in de vorm van korte episodes, meestal van een paar bladzijden, die afwisselend over een van de zes hoofdpersonen gaan. Ze koos daarvoor vaak heel dagelijkse gebeurtenissen, precies op kindermaat. Sinterklaasvieringen, bijvoorbeeld, of schoolbelevenissen. Maar het gaat óók over het uit huis gehaald worden, over het leven in de barakken, en over het thuiskomen na de oorlog, waarbij buren de belofte om goed op de spullen te passen niet heel letterlijk blijken te hebben genomen. Kinderen met een ster is een uitzonderlijk boek over de oorlog, omdat de focus op heel jonge kinderen ligt en de verhalen ook voor die leeftijd zijn. Dat is knap. De tekeningen van Rick de Haas brengen de kinderen heel dichtbij: ze zijn zo 'werkelijk' als de kinderen die hij tekent voor bijvoorbeeld de Mees Kees-serie of voor De Gorgels - en juist daarom voel je steeds: dit gaat over kinderen zoals we die nu ook kennen, zoals ze er altijd zullen zijn.

In 2013, drie jaar eerder dus, verscheen Groeten van Leo (ondertitel: Een kind in kamp Westerbork). Hij is een van de hoofdpersonen uit Kinderen met een ster, maar dit boek gaat helemaal over hem. Hij is de enige van de zes uit het voornoemde boek die de oorlog niet heeft overleefd. Dat maakt het lezen van Groeten van Leo tot een triestere ervaring, maar toch is het boek ongeveer voor dezelfde leeftijd (iets ouder misschien, in het boek beleeft Leo zijn achtste en negende verjaardag). Doordat door het boek heen foto's afgedrukt staan, en tekeningen die de echte Leo Meijer maakte, raakt het de lezer heel direct. Letterie heeft bovendien veel aspecten van zijn dagelijks leven sterk en betrokken uitgediept. Zo staat er bijvoorbeeld, als het gezin van Leo tijdens een razzia in de nacht van huis is gehaald: 'Vroeger, gisteren nog, dacht Leo dat er na acht uur niemand op straat was. Iedereen moet immers binnenblijven van de Duitsers. Maar dat is dus helemaal waar. In de nacht verdwijnen de joden uit hun steden en dorpen, en niemand zegt er iets van.'

Beide boeken, gemaakt in opdracht van Herinneringscentrum Kamp Westerbork, behoren voor kinderen én voor volwassenen tot de sterkste getuigenissen die de jaren veertig van de vorige eeuw naar de jaren twintig van onze eeuw brengen.

Kinderen met een ster:
88 pagina's, leeftijd: 7+
Koop dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier.

Groeten van Leo:
106 pagina's, leeftijd: 8+
Koop dit boek bij je lokale boekhandel, of bestel het hier.